چکیده:
مقاله حاضر با توجه به این موضوع که ایران در فرآیند الحاق به سازمان جهانی تجارت (WTO) قرار دارد، تجربه کشورهای عضو این سازمان در زمینه تعهدات بخش خدمات تحقیق و توسعه را مورد بررسی قرار می دهد. به این منظور این مقاله علاوه بر وضعیت جدول تعهدات خاص بخش خدمات تحقیق و توسعه کشورهای عضو WTO (به تفکیک اعضاء موسس و ملحق شده)، به شناسایی درجه تعهدات آزادسازی تجاری کشورهای مذکور در بخش نامبرده می پردازد. با توجه به تجارب کشورهای مذکور این مهم استنباط می شود که سناریوهای کاملا متفاوتی در قبول تعهدات آزادسازی تجاری، فراروی بخش خدمات تحقیق و توسعه ایران قرار خواهد داشت ]1]
خلاصه ماشینی:
به این منظور این مقاله علاوه بر وضعیت جدول تعهدات خاص بخش خدمات تحقیق و توسعه کشورهای عضو WTO (به تفکیک اعضاء موسس و ملحق شده)، به شناسایی درجه تعهدات آزادسازی تجاری کشورهای مذکور در بخش نامبرده میپردازد.
برای این منظور پس از مروری بر شیوههای مختلف تجارت خدمات و شکل تجارت خدمات، وضعیت تعهدات بخش خدمات تحقیق و توسعه کشورهای عضو WTO (به تفکیک اعضای اولیه و ملحق شده) بررسی میشود.
2. مروری بر وضعیت تعهدات بخش خدمات تحقیق و توسعه در کشورهای عضو اولیه WTO با مروری بر جدول تعهدات خدمات کشورها ملاحظه میشود که 80 کشور از 127 کشوری که از اعضای اولیه یا موسس WTO هستند، هیچگونه تعهدی در زمینه آزادسازی تجارت خدمات تحقیق و توسعه متقبل نشدهاند.
4. شناسایی درجه تعهدات آزادسازی تجارت خدمات تحقیق و توسعه در کشورهای عضو اولیه WTO جدول (3) درجه تعهدات آزادسازی تجاری کشورهای موسس WTO در کل بخش خدمات تحقیق و توسعه و به تفکیک سه زیربخش اصلی آن را تنها در حالت میانگین چهار شیوه متفاوت عرضه خدمات نشان میدهد.
بر این اساس ملاحظه میشود که در کل بخش تجارت خدمات تحقیق و توسعه، میانگین درجه آزادسازی تجاری برابر با 5/41 درصد در میان 25 کشور کل اعضاء ملحق شده به WTO است.
بدین ترتیب که در زیربخش خدمات تحقیق و توسعه علوم اجتماعی و انسانی (کد 852) میانگین درجه آزادسازی تجاری برابر با 9/44 درصد در میان 25 کشور کل اعضاء ملحق شده به WTO (اعم از متعهد و غیرمتعهد به آزادسازی زیر بخش مذکور) است.