چکیده:
دانش بومی بخشی از سرمایه ملی هر قومی است که باورها، ارزش ها و آگاهی های محلی و دانش اجتماعی آن ها را در بر می گیرد. در این راستا بزرگان هر قوم و قبیله نقش مهمی در حل اختلافات روستائیان با توجه به دانشی که در زمینه های اجتماعی محل سکونت خود دارند می توانند داشته باشند. هدف از این پژوهش بررسی نقش دانش بومی در حل اختلافات محلی با تاکید بر نقش معتمدان محلی با استفاده از مدل PRA می باشد. روش تحقیق از نوع توصیفی تحلیلی است که برای جمع آوری اطلاعات از روش میدانی (پرسشنامه ای) نیز استفاده شده است. جامعه آماری 1915 خانوار و حجم جامعه نمونه بر اساس فرمول کوکران 320 خانوار انتخاب شده است. داده های جمع آوری شده به وسیله نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. روایی و پایایی تحقیق نیز 0/223 می باشد. نتایج حاصل از آزمون فرضیه اول بر اساس فراوانی مشاهده شده در آزمون خی دو نشان دهنده آن است که از بین الگوهای حل اختلاف، مردم برای حل اختلافات خود بیشتر به معتمدان محلی مراجعه می کنند. نتایج آزمون نیز نشان می دهد که مقدار p.value کوچک تر از (0/01=a) است بنابراین فرض H0 رد و فرضیه اول تایید می گردد. نتایج آزمون ضریب همبستگی برای فرضیه دوم نیز حاکی از این است با توجه به اینکه سطح معناداری متغیرهای پایگاه اجتماعی معتمدان محلی و حل اختلاف کمتر از 0/5 (0/220) است، نتیجه می گیریم که بین پایگاه اجتماعی معتمدان محلی و حل اختلافات در نواحی روستایی رابطه معناداری وجود بنابراین فرضیه دوم نیز تایید می گردد. بنابراین، مردم روستاهای دهستان بنجار به دلیل طایفه گرایی و این که این شیوه حل اختلاف سال های طولانی است که در روستاها اجرا می شود و جزء فرهنگ این منطقه است و همچنین آشنا نبودن روستاییان با فرهنگ کاغذبازی دادگاه معمولا ترجیح می دهند که اختلافات خود را به این شیوه حل کنند و دنبال کشش اختلافات نباشند.
خلاصه ماشینی:
"جدول 5: فراوانی مورد انتظار بر اساس آزمون خیدو (یافتههای میدانی: 1393) اختلافات الگوهای حل اختلاف دادگستری شوراهای حل اختلاف معتمدان محلی فراوانی مشاهده شده فراوانی مورد انتظار فراوانی مشاهده شده فراوانی مورد انتظار فراوانی مشاهده شده فراوانی مورد انتظار مالی 64 7/106 101 7/106 133 7/106 ملکی 76 7/106 95 7/106 147 7/106 زراعی 75 7/106 94 7/106 139 7/106 ناموسی 60 7/106 139 7/106 121 7/106 خانوادگی 87 7/106 94 7/106 151 7/106 نزاع 74 7/106 99 7/106 149 7/106 قتل 75 7/106 112 7/106 155 7/106 با توجه به جداول 5، فراوانی مشاهده شده نشان دهنده آن است که از بین الگوهای حل اختلاف، مردم برای حل اختلافات خود بیشتر به معتمدان محلی مراجعه میکنند؛ و این به معنای کمرنگ بودن سایر الگوهای حل اختلاف نیست، مردم روستاهای دهستان بنجار به دلیل طایفهگرایی و این که این شیوه حل اختلاف سالهای طولانی است که در این مناطق اجرا میشود و جزء فرهنگ این منطقه است و همچنین سایر نهادهای دولتی به علت فاصله زیاد آنها با روستاها و آشنا نبودن روستاییان با فرهنگ کاغذبازی دادگاه معمولا ترجیح میدهند که اختلافات خود را به این شیوه حل کنند و دنبال کشش اختلافات نباشند.
نتایج حاصل از آزمون فرضیات نشان دهنده آن است که از بین الگوهای حل اختلاف، مردم برای حل اختلافات خود بیشتر به معتمدان محلی مراجعه میکنند؛ و این به معنای کمرنگ بودن سایر الگوهای حل اختلاف نیست، مردم روستاهای دهستان بنجار به دلیل طایفهگرایی و این که این شیوه حل اختلاف سالهای طولانی است که در روستاها اجرا میشود و جزء فرهنگ این منطقه است و همچنین سایر نهادهای دولتی به علت فاصله زیاد آنها با روستاها و آشنا نبودن روستاییان با فرهنگ کاغذبازی دادگاه معمولا ترجیح میدهند که اختلافات خود را به این شیوه حل کنند و دنبال کشش اختلافات نباشند."