چکیده:
نظام مالیاتی از ابعاد مختلف در کانون توجهات صاحب نظران اقتصادی بوده است . اصول اخلاقی حاکم بر فرآیندهای مالیاتی به منزله روح نظام مالیاتی جهت گیریهای ارزشی و هنجاری این نظام را معین کرده و کیفیت کارکرد و اثرات ناشی از اجرای مالیات ها را مشخص مینمایند. در این مقاله سعی میشود با استفاده از روش اسنادی و توصیفی مهم ترین اصول اخلاقی حاکم بر نظام مالیاتی براساس اندیشه و سیره عملی حضرت علی(ع ) معرفی و تحلیل گردد. مطالعه ، دستاوردهای نظری و کاربردی بسیاری در رابطه با فرآیند مالیاتی دارد از جمله : لزوم پایبندی به مقررات و قوانین ، توجه به عمران و آبادسازی جامعه و سیاست های حمایتی از تولید در طراحی مالیات ها، رعایت عدالت منطقه ای در مصرف منابع حاصله از جمع آوری مالیات ها، جلوگیری از تضعیف مالکیت شخصی و شکستن حریم خصوصی مودیان در فرآیند مالیات ستانی، رفتار به بهترین و صحیح ترین نحوه ی ممکن و با رضایت خاطر و رغبت در فرآیند پرداخت مالیات و... .در بخش پایانی مقاله نیز توصیه های سیاستی متعددی ارائه شده است .
خلاصه ماشینی:
"در پایان این بخش لازم است اشاره نماییم که با دقت و تأمل در محتوای دستورالعمل گهربار حکومتی حضرت امیر(ع ) به مالک اشتـر، نکات ارزنده ای در اسـتخراج دیــدگاه علـوی در زمینـه ی اصـول اخلاقـی لازم الرعایه توسط دولت در طراحی نظام مالیاتی در رابطه با عمران و آبادسازی و همچنین توجه بـه لـزوم افزایش تولید و رشد اقتصادی جامعه به دست میآید: نکته ی اول اینست که در طراحی مالیات ها در حکومت علوی نظامی کـه عمـران ، افـزایش تولیـدات و تحرک و پویایی بخش واقعی اقتصاد را وجهه همت و سرلوحه تلاش خود قرار ندهد نظام مالیاتی مطلوب و پذیرفتنی نیست و رفتار دولت در این خصوص باید با اولویت بخشـی بـه توسـعه و آبادسـازی جامعـه در مرحله ی اول و سپس وضعیت مالی خود باشد.
Arthur Laffer نکته ی سومی که از مستندات موجود (به عنوان مثال : نهج البلاغه ، ٥٦٤) قابل استخراج است اینست که در اندیشه و رفتار علوی عدالت اجتماعی به این نیست که میزان خراج و مالیات را به قیمت متوقف کـردن عمران و تولید جامعه افزایش دهیم بلکه چنین سیاستی یک نوع سیاست ضدتوسعه ای به شمار مـیآیـد و در نتیجه نه تنها عادلانه و بر مشی اعتدال نیست بلکه مغایر با اصـول اخلاقـی نـاظر بـر رفتـار دولـت در طراحی نظام مالیاتی تلقی میگردد."