چکیده:
یکی از پدیدههای مهم اقلیمی، بروز یخبندان میباشد که بر حسب شدت، تداوم و
گسترش آنها بر فعالیتهای انسانی اعم از کشاورزی، حمل و نقل، انرژی و مسایل زیست
محیطی، فعالیتهای بیولوژیکی گیاهان و حیوانات تأثیرات بسزایی دارد.یخبندان دارای
ویژگیهای متعددی مثل آغاز، خاتمه، فصل یخبندان، تداوم و...میباشد.منظور از تداوم
مدت زمانی است که دمای صفر و یا کمتر از آن بر یک منطقه حاکم باشد.رخداد این پدیده
در کشاورزی حائز اهمیت است.زیرا هر نوع گیاهی دارای آستانه دمایی مشخصی است که
بالاتر یا پایینتر از آن آستانه دمایی، ممکن است گیاه از بین برود.لذا برای
جلوگیری از آسیب رسیدن به آنها مطالعه ساعتهای تداوم یخبندان ضروری و لازم
میباشد.همچنین در زمینه کارهای عمرانی(مثل سدسازی)برای بالا بردن ضریب اطمینان
مطالعه، ساعتهای تداوم یخبندان امری اجتنابناپذیر است.هدف مقاله حاضر محاسبه
ساعتهای تداوم یخبندان با استفاده از برنامهنویسی به زبان دولفی( Delphi
)است. برای این کار دادههای حداقل ساعتی روزانه دما در 4 ایستگاه هواشناسی استان
لرستان یعنی، خرمآباد، بروجرد، ناصرالدین و الیگودرز که دارای آمار 10 ساله از سال
1989 تا 1999 بودند از بانک اطلاعاتسازمان هواشناسی کل کشور اخذ گردید.پس از
استخراج روزهای یخبندان در آستانه مورد نظر(صفر و کمتر از آن)طی دوره آماری با
استفاده از الگوریتم برنامه مورد نظر به محاسبه و استخراج ساعتهای تداوم
یخبنداندر هر یک از ایستگاهها اقدام شد سپس ساعتهای تداوم یخبندان به 8 طبقه(3
ساعتی)انتخابی تقسیم شدند و نمودار درصد فراوانی آنها رسم شدند.کلیه ایستگاهها در
سه طبقه انتخابی صفر تا3 ساعته، 9 تا 12 ساعته و 21 تا 24 ساعته باهم مقایسه شدند.مشخص شد که بالاترین
ساعتهای تداوم یخبندان مربوط به ایستگاه بروجرد است، در نتیجه خسارات به محصولات
در این ایستگاه بیشتر از دیگر ایستگاهها میباشد.همچنین مهمترین عامل تأثیرگذار در
ساعتهای تداوم یخبندان منطقه پوشش سطح زمین است و عوامل ارتفاع تأثیری در ساعات
تداوم یخبندان ندارد.
خلاصه ماشینی:
"پس از استخراج روزهای یخبندان در آستانه مورد نظر(صفر و کمتر از آن)طی دوره آماری با استفاده از الگوریتم برنامه مورد نظر به محاسبه و استخراج ساعتهای تداوم یخبنداندر هر یک از ایستگاهها اقدام شد سپس ساعتهای تداوم یخبندان به 8 طبقه(3 ساعتی)انتخابی تقسیم شدند و نمودار درصد فراوانی آنها رسم شدند.
لذا در این مقاله برای اولین بار با استفاده از برنامهنویسی به زبان دلفی(1)، ساعتهای تداوم یخبندان برای هر یک از ایستگاهها طی سالهای آماری مورد مطالعه(1999-1989)محاسبه شده است.
جدول 1 فراوانی و درصد فراوانی طبقات مختلف ساعتهای تداوم یخبندان در ایستگاه خرمآباد طی دوره آماری 1999-1989 شکل 1 نمودار درصد فراوانی طبقات مختلف ساعتهای تداوم یخبندان ایستگاه خرمآباد طی دوره آماری 1999-1989 (به تصویر صفحه مراجعه شود) ایستگاه بروجرد این ایستگاه در ارتفاع 1632 متری از سطح دریا و در شمال استان لرستان قرار دارد.
جدول 2 فراوانی و درصد فراوانی طبقات مختلف ساعتهای تداوم یخبندان در ایستگاه بروجرد طی دوره آماری 1999-1989 (به تصویر صفحه مراجعه شود) ایستگاه ناصرالدین این ایستگاه در ارتفاع 1182 متری از سطح دریا در شمال شرق استان لرستان قرار گرفته است.
جدول 3 فراوانی و درصد فراوانی طبقات مختلف ساعتهای تدوام یخبندان در ایستگاه ناصرالدین طی دوره آماری 1999-1989 شکل 3 نمودار درصد فراوانی طبقات مختلف ساعتهای تداوم یخبندان ایستگاه ناصرالدین طی دوره آماری 1999-1989 با توجه به جدول 3 تعداد کل روزهای یخبندان 627 روز است، که بیشترین فراوانی این ایستگاه مربوط به طبقه 9 تا 12 ساعته است.
شکل 4 نمودار درصد فراوانی طبقات مختلف ساعتهای تداوم یخبندان ایستگاه الیگودرز طی دوره آماری مورد مطالعه 1999-1989 را نشان میدهد."