چکیده:
تقریبا همة ما به نقش پررنگ فعالیت ورزشی در بسیاری از جنبههای زندگی روزمره و تا حدودی عملکردهای شناختی آگاهیم، ولی مسئلهای که اخیرا ذهن محققان را درگیر کرده، بررسی تأثیر انواع مختلف فعالیتهای ورزشی بر عملکردهای شناختی و از طرف دیگر سازوکارهای واسطهای این اثر است. ازاینرو هدف از پژوهش حاضر، تعیین تأثیر دو نوع فعالیت ورزشی استقامتی و مقاومتی بر میزان توجه و عامل رشد عصبی مشتقشده از مغز (BDNF) دانشجویان کمتحرک بود. به این منظور از میان دانشجویان دانشگاه تهران، 46 دانشجوی کمتحرک (میانگین سنی 8/1 ± 3/24)، براساس پیشآزمون استروپ در سه گروه استقامتی، مقاومتی و کنترل توزیع شدند و بعد از نمونهگیری خونی، تمرینات خود را براساس پروتکل تمرین استقامتی و مقاومتی مخصوص به خود، به مدت 5 هفته ادامه دادند. در پایان، آزمون استروپ و نمونهگیری خونی، بهمنظور حذف آثار موقت تمرین، حداقل 48 ساعت پس از آخرین جلسة تمرین بهعمل آمد. برای تجزیهوتحلیل دادهها از آزمونهای کلوموگروف – اسمیرنوف برای تعیین طبیعی بودن توزیع دادهها، از تی زوجی، تحلیل واریانس یکراهه، تحلیل واریانس چندمتغیره، آزمون تعقیبی دانت و ضریب همبستگی پیرسون، در سطح معناداری 05/0 P≤ استفاده شد. نتایج نشان داد پیشرفت معناداری در زمان پاسخ به آزمون استروپ در هر دو گروه استقامتی و مقاومتی رخ داده است، ولی بیان BDNF فقط در گروه استقامتی بهصورت معناداری افزایش یافت (05/0 P). همچنین نتایج نشان داد تفاوت معناداری بین اثرگذاری دو فعالیت ورزشی استقامتی و مقاومتی، بر زمان پاسخ به آزمون استروپ و همچنین بیان BDNF وجود نداشت (05/0 P). بهطور کلی یافتههای این تحقیق نشان داد که فعالیت ورزشی میتواند به بهبود عملکردهای شناختی منجر شود، ولی در پاسخ به اینکه چه فعالیتی مثمرثمرتر است، تفاوت معناداری بین فعالیت استقامتی و مقاومتی مشاهده نشد.
خلاصه ماشینی:
بهطور كلي يافتههاي اين تحقيق نشان داد كه فعاليت ورزشي ميتواند به بهبود عملكردهاي شناختي منجر شود، ولي در پاسخ به اينكه چه فعاليتي مثمرثمرتر است، تفاوت معناداري بين فعاليت استقامتي و مقاومتي مشاهده نشد.
پژوهشهاي متعدد بهخوبي ثابت كردهاند BDNF در شكلپذيري سيناپسي هيپوكامپ5 نقش بسزايي ايفا ميكند و از طرفي هيپوكامپ در يادگيري، حافظه و عملكردهاي شناختي تأثيرگذار ا > در اين تحقيقات، گزارش شده است هر عاملي كه موجب افزايش سطح BDNF در بدن انسان O'Callaghan & et al Angiogenesis Neurotrophin Hippocampus Brain derived neurotrophic factor ميتواند به تغييراتي در يادگيري، حافظه، عملكردهاي شناختي و اختلالهاي عصبي – شناختي منجر شود (45، 23).
ازاينرو هدف از پژوهش حاضر بررسي تأثير دو نوع فعاليت ورزشي استقامتي و مقاومتي بر سطوح توجه، بهعنوان Zoladz & et al Seifert & et al Goekint & et al Yarrow & et al با حافظه و يادگيري در ارتباط است، و عامل نوروتروفيكي (BDNF)، در دانشجويان كمتحرك است.
همچنين بهدنبال پاسخ به اين پرسش است كه آيا بين تغييرات ناشي از فعاليت ورزشي در ميزان عامل نوروتروفيكي (BDNF) و توجه در دانشجويان كمتحرك همبستگي وجود دارد؟ روش تحقيق طرح تحقيق حاضر از نوع تحقيقات نيمهتجربي بود.
در واقع ممكن است تمرين استقامتي و مقاومتي بهدليل افزايش در اشباع اكسيژن و آنژيوژنز در سطوح حياتي مغز يا افزايش در نوروترانسميترهاي مغزي به بهبود ميزان توجه منجر شده باشد، نه بهسبب افزايش B Blood – brain barrier Currie & et al بهطور كلي يافتههاي اين تحقيق نشان داد كه فعاليت ورزشي ميتواند به بهبود عملكردهايشناختي منجر شود.