چکیده:
از موضوعاتی که جامعه ی بشری از دیر باز با آن درگیر بوده مساله ی اعتقادات آن است که بخشی از آن حقیقی و بخشی دیگر غیر واقعی میباشد. این اعتقادات که با شدت و ضعف هایی در غالب جوامع دیده میشود، خرافات نامیده میشود. جامعه ی ایران نیز در همه ی دوره ها، گرفتار چنین باورهای خرافی بوده است . در دوره ی قاجار دلایل مختلفی از جمله : فقر و بدبختی، فراوانی طلاق ، پایین بودن سطح علم و آگاهی مردم و... سبب رواج این عقاید در سطح جامعه و در میان مردم شده بود. پژوهش پیش رو به بحث و تحلیل خرافات رایج در عصر قاجار از دیدگاه سیاحان اروپایی میپردازد. روش تحقیق ، از نوع نظری و مبتنی بر شیوه ی توصیفی - تحلیلی است . همچنین فرض بر آن است که اروپاییان بسیاری از خرافات رایج عصر قاجار را مورد توجه قرار داده اند، اما به دلیل ناآشنایی با باورهای مذهبی ایرانیان شماری از آن ها را نیز در زمره ی خرافات دانسته اند. یافته های این پژوهش که حکایت از رواج این معضل در دوره ی قاجار و بخصوص در میان زنان را دارد، در شناخت جامعه ی عصر قاجار و عقاید مردمش نقش بسزایی دارد.
خلاصه ماشینی:
"در پاسخ به اینکه چرا حضرت یعقوب سفارش کرد فرزندانش از یک دروازه وارد نشوند دلایل متعددی توسط مفسران عنوان شده است ؛ گروهی معتقدند علت آن بوده که برادران یوسف هم زیبایی ظاهری داشتند و هم قامت رشید؛ یعقوب نگران بود که جمعیت یازده نفری که قیافه های آنها نشان میداد از یک کشور دیگر به مصر آمده اند، توجه مردم را به خود جلب کند.
نکته ای که باید به آن توجه کرد این است که بسیاری از اقدامات مردم در عصر قاجار برای جلوگیری از چشم بد، اعمال خرافی و بیهوده ای بوده که تنها باعث دامن زدن به / این دست خرافات در جامعه میشده است .
باورهای خرافی هنگام شروع کارها: در دوره ی قاجار مردم برای شروع هر کاری اعتقاد به فرا رسیدن ساعت مناسب یا به قول خودشان ساعت سعد داشته اند، این مسأله برایشان دارای اهمیت بسیاری بود.
نکته ای که باید به آن توجه داشت این است که استخاره گرفتن یک عقیده ی خرافی نیست و این امر ریشه در باورهای مذهبی ایرانیان دارد، اما آنچه باعث شده خرافه به نظر بیاید این است که گویا در دوره ی قاجار برای کوچک ترین مسأله ی بیاهمیتی استخاره میگرفتند.
جهل و نادانی، فقر و بدبختی، زندگی فلاکت باری که اغلب مردم عصر قاجار با آن روبرو بودند، محدودیت ها و نادیده گرفتن زنان در جامعه و زندگی خانوادگی، فراوانی طلاق و چندهمسری و بسیاری دلایل دیگر باعث شده بود که در باورها و عقاید مردم خدشه وارد شود و گرایش به سمت خرافات برای رهایی از مشکلاتی که گریبان گیرشان بود، زیاد شود."