چکیده:
کیفیت زندگی شهری یکی از مهمترین حوزههای مطالعات شهری در کشورهای مختلف است. این مهم دلیل اهمیت روزافزون مطالعات کیفیت زندگی در پایش سیاستهای عمومی و نقش آن بهعنوان ابزاری کارآمد در مدیریت و برنامهریزی شهری است. هدف تحقیق حاضر کاربردی و بر پایه ی روش توصیفی- تحلیلی استوار است. جامعهی آماری، کلیه ی سرپرستان خانوارهای ساکن در شهرهای شاندیز و چناران بوده که حجم نمونه ی آماری با استفاده از فرمول کوکران 290 نفر (شهر توریستی شاندیز 140 نفر و شهر غیرتوریستی چناران 150 نفر) تعیین و برای انتخاب نمونههای آماری از روش نمونهگیری تصادفی ساده[1] استفاده شده است که اطلاعات میدانی توسط پرسش نامه استاندارد جمع آوری گردید. نتایج یافتهها با استفاده از آزمون آماری منویتنی نشان میدهد که از نظر برخی مولفهها همانند؛ کیفیت محیط مسکونی، کیفیت سلامت و کیفیت اوقات فراغت؛ شهر توریستی شاندیز نسبت به شهر غیرتوریستی چناران در وضعیت مناسبتری قرار دارد. نتایج آزمون آماری فریدمن بیانگر آن است که؛ سطوح مولفههای کیفیت زندگی در هر یک از این دو شهر با همدیگر تفاوت معنادار در سطح 99درصد دارند و با توجه به مقدار میانگین رتبهای هریک از مولفههای کیفیت زندگی در دو شهر مورد مطالعه، مولفهی «کیفیت محیط مسکونی» بالاترین رتبه و مولفه ی کیفیت مشارکت اجتماعی پائینترین رتبه را به خود اختصاص دادهاند و مولفههای کیفیت سلامت، درآمد، اشتغال و کیفیت اوقات فراغت در شهر توریستی شاندیز به ترتیب رتبههای 2، 3 و 4 را بدست آورده اند.
The analysis of quality of civil environment has been considered as the first stepd towards the accomplishment of quality administration process in residential areas. Today’s situation of towns makes the authorities study، analyze، and estimate the qualities of towns and cities from different aspects. This will cause recognition of requirements needed to accomplish the job while، on the other hand، a wise& purposeful plan will be obtained to eliminate the defects & promote the urban life qualities، as well. Therefore، this study has compared the tourist town of «Shaandiz» with the non-tourist town of «Chenaran» in view of influence of tourist attractions on the level of living. Trying to learn about the nature and characteristics of living qualities in «Shaandiz» and to compare them with non-tourist town (lacking tourist attractions so that hardly attracts travelers and visitors) of «Chenaran». The study is up to find a proper response to the question: can tourism cause the promotion of the level of living or in another word، how and to what extent; can tourism make changes to the standards of living within urban communities? Now، based on the question that has been raised as a main question، some other questions that may raise are as follow: How different is the standard of living in tourist town of Shandiz with non-tourist town of Chenaran? Which one of the five living standard components i. e. social partnership، residential area، hygiene، pastime activities، employment and income is of higher importance،?
خلاصه ماشینی:
نتایج یافته ها با استفاده از آزمون آماری من ویتنی نشان می دهد که از نظر برخی مؤلفه ها همانند؛ کیفیت محیط مسکونی ، کیفیت سلامت و کیفیت اوقات فراغت ؛ شهر توریستی شاندیز نسبت به شهر غیرتوریستی چناران در وضعیت مناسب تری قرار دارد.
(6 :1386 در این پژوهش با استفاده از آزمون آماری من ویتنی ٢ به مقایسه ی متغیر ترکیبی از پنج مؤلفه همانند مشارکت اجتماعی ، محیط مسکونی ، سلامت ، اوقات فراغت ، اشتغال و درآمد در دو شهر توریستی شاندیز و غیرتوریستی چناران پرداخته و همچنین برای مقایسه ی اهمیت رتبه بندی مؤلفه ها از آزمون آماری فریدمن ٣ استفاده شده است .
در این پژوهش ، مطابق جدول یک و با استفاده از آزمون آماری من ویتنی به مقایسه ی متغیر ترکیبی از مؤلفه های مشارکت اجتماعی ، محیط مسکونی ، سلامت ، اوقات فراغت ، اشتغال و درآمد در دو شهر توریستی شاندیز و غیرتوریستی چناران پرداخته شده است .
همچنین نتایج آزمون فریدمن در تعیین رتبه بین پنج مؤلفه ی کیفیت زندگی در دو شهر توریستی شاندیز و غیرتوریستی چناران نشان می دهد که سطوح مؤلفه های کیفیت زندگی در هر یک از این دو شهر با همدیگر تفاوت معنادار در سطح ٩٩درصد دارند و با توجه به مقدار میانگین رتبه ای هر یک از مؤلفه های کیفیت زندگی در دو شهر مورد مطالعه ؛ مؤلفه ی کیفیت محیط مسکونی بالاترین رتبه و کیفیت مشارکت اجتماعی پائین ترین رتبه را به خود اختصاص داده اند و مؤلفه های کیفیت سلامت ، درآمد و اشتغال و کیفیت اوقات فراغت در شهر توریستی شاندیز به ترتیب رتبه های دو، سه و چهار را به دست آورده اند.