چکیده:
عوامل متعددی بر بازارهای جهانی نفت و عرضه و تقاضای این ماده تاثیر گذارند که شناخت دقیق تحولات بازارهای جهانی نفت و تحلیل دلایل تغییرات در عرضه و تقاضای نفت خام و نوسانات قیمتهای جهانی آن مستلزم آگاهی از مجموعه این عوامل است.اما این مقاله اثر تغییرات نرخ دلار آمریکا بر روی بازار نفت را مورد بررسی قرار میدهد.باتوجه به اینکه در حال حاضر اغلب قریب به اتفاق کالاها و از جمله حاملهای انرژی و نفتخام د رهنگام ورورد به بازار و مبادلات جهانی،برمبنای دلار قیمت گذاری میشوند بنابراین تغییرات ارزش دلار خصوصا در مقابل سایر ارزهای معتبر بین المللی میتواند بر عرضه و تقاضای بسیاری از کالاها و از جمله نفتخام تاثیرگذار باشد. بعنوان مثال کاهش ارزش دلار در مقابل ارزهائی مانند ین و یورو(با فرض ثابت بودن سایر عوامل)میتواند به مثابه افزایش قدرت خرید کشورهای اتحادیه اروپا(بلوک یورو)و کشور ژاپن برای نفتخام و به عبارت دیگر ارزان شدن نسبی نفتخام برای این کشورها باشد که این مسئله خود میتواند موجب افزایش تقاضای ایشان برای نفتخام گردد،همچنین کاهش ارزش دلار عملا قدرت خرید هر بشکه نفت کشورهای تولیدکننده و صادرکننده آن را کاهش میدهد،چراکه بخش قابلتوجهی از واردات این کشورها از بلوکهای غیردلاری انجام میشود و برای تامین نیازهای وارداتی خود باید دلارهای نفتی را به یورو،ین،پوند و سایر ارزهای معتبر تبدیل نمایند و در شرایط افت ارزش دلار مقدار کمتری از ارزهای مذکور را بدست خواهند آورد و لذا از منظر این کشورها نیز کاهش ارزش دلار به مثابه ارزان شدن نفت و درنتیجه کاهش درآمدهای صادراتی شان خواهد بود و ممکن است این کشورها(البته در صورت در اختیار داشتن ظرفیت تولید)برای جبران آن،میزان تولید نفت و صادرا تخود را افزایش دهند. در این مقاله عمدتا به موضوع اول یعنی تاثیر افت ارزش دلار بر تقاضای جهانی نفت در بلوکهای غیردلاری پرداخته شده است و برای این منظور از یک مدل تعادل جزئی استفاده شده تا چگونگی بروز عدم تعادل در بازار نفت و اینکه چگونه پس از یک نوسان قابلتوجه در ارزش دلار(نسبت به سایر ارزهای معتبر بین المللی)تعادل جدید در عرضه و تقاضا در بازار نفت برقرار میشود،نشان داده شود.
خلاصه ماشینی:
"باوجود این,این حقیقت که حجم وسیعی از واردات جهانی به مناطقی صورت میگیرد که دارای پول رایجی غیر از دلار آمریکا هستند(شکل(4))این سئوال را پیش میآورد که چگونه میتوان اثر مورد بحث یعنی نوسانات ارزش دلار را از دیگر عوامل تفکیک نمود؟ شکل(4):سهم واردات نفتخام مناطق مختلف جهان در سالهای(0002-5002) (به تصویر صفحه مراجعه شود) برای بررسی دقیقتر این مسائل,یک مدل تعادل جزئی را مورد بررسی قرار خواهیم داد که نشاندهنده ارتباط بین نوسانات بازار پول و قیمتهای نفت میباشد.
البته ممکن است در نگاه ابتدائی از این موضوع نتیجهگیری شود که ارزانتر بودن نسبی نفت برای بلوکهای یورو و ین نسبت به بلوک دلاری یعنی آمریکا موجب کاهی هزینههای تولید این کشورها و در نتیجه توفق اقتصادی اروپا و ژاپن بر آمریکا خواهد شد،اما باید توجه داشت که اقتصاد آمریکا ابعاد و جنبههای بسیار پیچیدهتری دارد و خصوصا در شرایطی که پدیده افت ارزش دلار با افزایش قابلتوجه در قیمتهای جهانی نفت مصافد است نتیجهگیری فوق چندان صحیح نخواهد بود چون جنبه دیگر موضوع اینست که در شرایط بالارفتن درآمدهای ارزی کشورهای نفتخیز کاهش ارزش دلار در مقابل سایر ارزهای معتبر بین المللی موجب خواهد شد که قدرت خرید این کشورها در آمریکا بیشتر از سایر کشورهای صنعتی باشد و لذا این کشورها حجم واردات کالاها و خدمات خود را از آمریکا افزایش خواهند داد و این موجب تفوق تجاری آمریکا نسبت رقبای عمده خود خواهد شد."