چکیده:
مقدمه: سولفور موستارد که به عنوان گاز موستارد شناخته شده است، در طول جنگ ایران و عراق توسط ارتش عراق به طور وسیعی بکار برده شد. هدف از انجام مطالعه حاضر بررسی کیفیت خواب در جانبازان شیمیایی 20 سال پس از مواجهه با گاز خردل، در مقایسه با افراد مواجهه نیافته است.
مواد و روش ها: این مطالعه بخشی از یک طرح جامع می باشد که به صورت همگروهی تاریخی طراحی شد و در آن 320 نفر شامل 240 نفر مواجهه یافته با گاز خردل و 80 نفر به عنوان گروه کنترل مورد بررسی قرار گرفتند. گروه مواجهه جانبازان شیمیایی مواجهه یافته با گاز خردل در شهرستان سردشت بودند که در بمباران شیمیایی مصدوم شده بودند. گروه کنترل از ساکنان مرد شهرستان ربط بودند. به منظور بررسی کیفیت خواب در این مطالعه از پرسشنامه کیفیت خواب پیتزبورگ (PSQI) استفاده شد. این پرسشنامه کیفیت خواب فرد و اختلالات مرتبط با آن را در چهار هفته گذشته مورد بررسی قرار می دهد.
نتایج: بین دو گروه مورد مطالعه از نظر سن وضعیت تاهل (0.478=p) اختلاف معنی داری مشاهده نشد. از مقیاسهای مربوط به پرسشنامه PSQI، اختلاف آماری معنی داری بین دو گروه از نظر توصیف کلی فرد از کیفیت خواب (0.001=p)، تاخیر در به خواب رفتن (0.020=p)، اختلال خواب (0.001>p)، مصرف دارو برای خواب (0.001=p) وجود داشت. همچنین از نظر نمره کل مقیاس مورد نظر نیز اختلاف آماری معنی داری بین دو گروه مشاهده گردید (0.001=p).
نتیجه گیری: تماس با گاز سولفور موستارد منجر به کاهش کیفیت خواب در جانبازان شیمایی نسبت به گروه کنترل می گردد. یافته های این مطالعه می تواند به عنوان هشداری برای سیستم های بهداشتی در خصوص طراحی برنامه های آموزشی مناسب به منظور ارتقاء کیفیت خواب در جانبازان شیمیایی عمل کند.
Background:Sulfur mustard (SM)، also known as mustard gas،was widelyused by the Iraqi army during the Iraq-Iran war. The aim of this study was to comparing quality of sleep between SM exposed from Sardasht and unexposed from Rabat. Methods: This historical cohort study was conducted on 320 civilians of Sardasht and Rabat in two age matched groups، including 240 SM exposed participants from Sardasht and 80 unexposed subjects from Rabat. Quality of sleep over the last month was determined using Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI). PSQI is a self-report instrument used to evaluate the quality and patterns of sleep. Results:In all 500 participants were studied (320 exposed and 80control groups). There were no significant difference in terms of age and education between the control and exposed groups. There were significant differences in sleep quality (P = 0.001)، sleep latency (P = 0.020)، sleep disturbances (P < 0.001)، sleep medication (P = 0.001) and total of PSQI (P = 0.001) between control and exposed groups. Conclusions:SM exposure led to lower quality of sleep inchemical survivors compare to control group.The findings from this study might be essential for health care systems، and for providing appropriate set-up and suitable educations programs may help to improve quality of sleep in these populations.