چکیده:
زهد و ساده زیستی یکی از ارزشمندترین فضایل اخلاقی است که اهمیت آن در آیات و روایات به روشنی مشهود است. این مقاله، پژوهشی توصیفی- تحلیلی است که ضمن بررسی مفاهیم زهد، ساده زیستی و مفهوم قرآنی رشد، به بررسی آثار زهد و ساده زیستی و چگونگی نقش هر یک از این آثار، در رشد فردی و اجتماعی می پردازد. از مهم ترین نتایج این پژوهش این است که نهادینه شدن زهد و ساده زیستی در زندگی فردی اجتماعی، منجر به ظهور آثار تأثیرگذار و بنیادینی خواهد شد که زمینه ساز رشد فردی و اجتماعی می شود. این آثار عبارتند از: حق پذیری و حق پرستی، رشد دنیوی و اخروی، آسودگی خاطر، رشد فکری و رفتاری، شناخت عیوب دنیا، رشد عملی، عزت نفس، رشد اقتدار و صلابت، دوست داشتن مؤمنان، رشد هدایتی، علم و هدایت، رشد فراگیر در تمامی عرصه ها، رویش حکمت و بصیرت، رشد اعتقادی، گفتاری و رفتاری، و درک وضعیت محرومان، رشد روانی محرومان و رشد اخلاقی زاهدان را به همراه دارد.
خلاصه ماشینی:
"سؤالی که مطرح است اینکه عزت نفس حاصل زهد و ساده زیستی، چه نقشی در رشد انسان می تواند داشته باشد؟ در پاسخ باید گفت: این عزت نفس موجب استواری، استحکام و شجاعتی می شود که انسان را در سخت ترین شرایط زندگی و در برابر هجمه های دشمن از تزلزل جسمی و روحی نجات می دهد و مانند کوه استوار می کند.
7. رویش حکمت و بصیرت نتیجة شناخت بسیار عمیق نسبت به دنیا، که حاصل زهد و ساده زیستی است، ترک زشتی ها و گناهان و انجام عمل صالح است که به تدریج موجب رویش حکمت و بصیرت می شود و زمینۀ رشد اندیشه پاک را در دل انسان فراهم می کند و تصمیم ها و جهت گیری های انسان براساس حکمت و بصیرت انجام می گیرد.
با توجه به سخن علامه مصباح مبنی بر عدم تزلزل اعتقادات افراد زاهد، این مطلب روشن می شود که حکمت به دست آمده، موجب رشد اعتقادی خواهد شد، با این تحلیل که عدم تزلزل اعتقادی افراد زاهد، یعنی داشتن محیط سالم برای تفکر و تعقل چه از نظر محیط درونی، که شخص دارای طهارت و پاکی است، چون دلبسته به تعلقات دنیوی نیست و چه از نظر محیط خارجی که فرد زاهد خودش را در محیط ناسالم و آلوده به گناه قرار نمی دهد."