چکیده:
هدف: پژوهش حاضر در صدد بررسی میزان آشنایی پژوهشگران دانشگاه تهران با تعریفها، مفاهیم و مصادیق تخلفات و سوءرفتارهای پژوهشی است. روششناسی: این پژوهش که از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر گردآوری اطلاعات از نوع پیمایش توصیفی است، با استفاده از ابزار پرسشنامه (محققساخته) بهصورت خوداظهاری، میزان آشنایی اعضای نمونه با مقولۀ تخلفات پژوهشی را بررسی میکند. یافتهها: نتایج پژوهش نشان داد که پژوهشگران دانشگاه تهران، بهطور کلی معتقدند با مفاهیم و مصادیق سوءرفتارهای پژوهشی آشنایی بالایی دارند. اعضای نمونه، در عین حال که اذعان میکنند آموزش منسجمی در این زمینه ندیدهاند، معتقدند قانونهای کافی و مناسب در زمینۀ پیشگیری و برخورد با سوءرفتارهای پژوهشی وجود ندارد. از لحاظ جنسیت، تفاوت آماری معناداری در شناخت زنان و مردان از مقولۀ سوءرفتارهای پژوهشی وجود ندارد، اما اعضای نمونه، میزان ارتکاب سوءرفتارهای پژوهشی را در مردان، بیش از زنان میدانند. علاوه بر این پژوهشگران دانشگاه تهران، اظهارکردهاند که احتمال ارتکاب ناآگاهانۀ سوءرفتارهای پژوهشی در بین پژوهشگران ایرانی زیاد است و در مقابل احتمال کمی برای ارتکاب سوءرفتار پژوهشی در آثار خود قائل هستند.
خلاصه ماشینی:
فناوري اطلاعات به عنوان يکي از فناوريهايي که از دهۀ ١٩٨٠ ميلادي به بعد پيشرفت هاي شايان توجهي داشته است ، همواره در برابر تهديدها آسيب پذير بوده و فرصت هاي تازه اي براي قانون ش کني به وجود آورده است (پرويزي، ١٣٨٤د خرم آبادي، ١٣٨٤د بشير و هراتينيک ، ١٣٩٠) و طبق نظر کارشناسان ، در حوزة آموزش و پژوهش نيز، ورود فناوري، يکي از دلايل افزايش تخلفات آموزشي و پژوهشي از جمله تقلب و دستبرد علمي در نظر گرفته ميشود (خسروي، ١٣٨٥د کونگ ١ و همکاران ، ٢٠١٠د برلينک ٢، ٢٠١١د گادالهاک ٣، ٢٠١١).
با اينکه آمارهاي غيررسمي و نقل قول هاي کلي در مورد موضوعاتي مانند آشنايي پژوهشگران ايراني با موازين نگارش علمي، آموزش هاي نامناسب نگارش علمي در دانشگاه هاي کشور و ميزان ارتکاب سوءرفتارهاي پژوهشي توسط پژوهشگران ايراني کم نيست ، پژوهش هاي کمي وجود دارند که اطلاعات آماري مستند و مستدلي در اين زمينه ارائه کنند.
بر اين اساس ، پژوهشگران دانشگاه تهران ، در مورد وجود و اطلاع از قانون هاي مدون براي مقابله با سوءرفتارهاي پژوهشي در کشور در پرسش ١٤ (از پرسش نامۀ دانشجويان و ١٥ از پرسش نامۀ استادان )، با ١٤٣ بار انتخاب گزينۀ کاملا مخالف و ٦٤ بار انتخاب گزينۀ مخالف ، نشان دادند که قانون هاي موجود را ناکافي ميدانند.
نتايج به دست آمده از اين پژوهش را مي توان اين گونه عنوان کرد پژوهشگران دانشگاه تهران (نمونه اي از جامعۀ استادان و دانشجويان کارشناسي ارشد و دکتري در دانشکده هاي روان شناسي و علوم تربيتي، ادبيات ، دامپزشکي و پرديس هنرهاي زيبا) اظهار مي کنند که ميزان آگاهي شان دربارة سوءرفتارهاي پژوهشي در سطح خوبي قرار دارد.