چکیده:
این مقالهء به بررسی سیاستها و برنامههای بلند مدت صادرات نفت،گاز طبیعی و فرآوردهها براساس الگوی4بهینهسازی جریان انرژی با رعایت ملاحظات زیست محیطی میپردازد. در این مطالعه بازارهای جهانی گاز طبیعی و فرآوردههای نفتی جداگانه بررسی شده و ترکیب بهینهء سبد صادراتی انرژی کشور برای یک افق 25 ساله مشخص شده است.به این منظور از سه سناریوی قیمتی شامل ادامهء روند موجود،افزایش قیمتها و کاهش قیمتها و از سه سناریوی نرخ تنزیل شامل نرخ تنزیل،متوسط،بالا و پایین استفاده شده است. نتایج به دست آمده بیانگر این مطلب است که بهطور کلی صادرات نفت گاز5،بنزین نفت کوره،سوخت جت،میعانات گازی و گاز طبیعی در طرح بهینه اولویت اقتصادی دارند.صادرات گاز طبیعی به هر دو روش انتقال با خط لوله و صادرات به شکل LNG در طرح بهینه توصیه میشود.برای فرآوردهء نفت سفید تولید به میزان مصرف داخلی و برای نفتا؟واردات پیشنهاد میشود.صادرات نفت خام در مقایسه با صادرات فرآوردهها هیچگونه اولویتی ندارد و تبدیل آن به فرآورده به دلیل ارزش افزودهء بیشتر،مناسبتر است. همچنین این بررسی نشان میدهد که صادرات فرآوردهها در مقایسه با صادرات گاز طبیعی سودآوری بیشتری برای کشور دارد.
خلاصه ماشینی:
"اجرای الگو براساس هر سه سناروی نرخ تنزیل و هر سه سناریوی قیمتی بیانگر این موضوع است که سبد صادراتی شامل صادرات چهار فرآوردهء نفتی(نفت گاز،بنزین سوخت جت و نفت کوره)،گاز طبیعی با خط لوله،گاز طبیعی مایع شده و میعانات گازی است و برای فرآوردهء نفتا واردات پیشنهاد میشود.
4-1-1-صادرات گاز طبیعی با خط لوله نتایج حاصل از اجرای الگو براساس نرخ تنزیل 12%و سناریوی قیمتی ادامهء روند موجود بیانگر این است که صادرات به همهء بازارها به جز بازار اروپا(به جز سال 1413)اقتصادی است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) نمودار 2 مقادیر صادرات گاز طبیعی مایع شده به بازارهای مختلف تولید فرآوردههای نفتی نفت گاز و سوخت جت به وسیله فرآیند تبدیل گاز طبیعی به فرآوردههای مایع بر اساس هر سه سناریوی نرخ تنزیل و قیمتی اقتصادی میباشد و تولید بنزین از این فرآیند غیر اقتصادی است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) نمودار 5 روند صادرات فرآوردههای نفتی در سالهای مورد مطالعه4-2-1-اولویتسنجی صادرات بخش نفت و فرآوردههای نفتی نتایج به دست آمده از تحلیل حساسیت برای فرآوردههای نفتی براساس نرخ تنزیل 12% و سناریوی قیمتی ادامهء روند موجود بیانگر این است که صادرات سوخت جت دارای بالاترین اولویت در میان سایر فرآوردههای نفتی است.
بنابراین سیاستهای کلی صادرات نفت،گاز و فرآورده کشور در حالت بهینه در برای صادرات فرآوردههای نفتی(نفت گاز،بنزین،سوخت جت و نفت کوره)،گاز طبیعی(مایع شده و خط لوله)و میعانات گازی قرار دارند که تأکید بیشتر بر روی صادرات فرآوردههای نفتی و فرآوردههای گاز طبیعی میباشد و سیاستگذاران عرصهء انرژی کشور باید تا حد امکان سیاستهای صادراتی کشور را به این جهت سوق دهند؛هر چه سیاستهای صادراتی کشور نزدیک به این روند باشد،بهینهتر و از نظر اقتصادی مقرون به صروفهتر خواهد بود."