چکیده:
تاکنون تبیین های متعددی ازسوی دانشمندان و محققان در حوزه های مختلف علمی برای پدیده «تجربه نزدیک به مرگ» که دارای عناصر و مولفه های تقریبا مشابهی در سرتاسر جهان می باشد، ارائه شده است. با وجود تلاش ها و پژوهش های علمی انجام شده در خصوص تبیین ماهیت «تجربه نزدیک به مرگ»، انتقادات متعدد علمی و الهیاتی به این پدیده وارد شده است. در این مقاله نخست به بیان چیستی «تجربه نزدیک به مرگ»، ویژگی ها و تاثیرات تجربه بر زندگی بعدی تجربه گران پرداخته و در نهایت دیدگاه های منتقدان مورد بررسی قرار خواهد گرفت. نتیجه بررسی های انجام شده، حاکی از این است که پدیده مذکور را می توان سفری روحانی به جهان مافوق ماده دانست که با استناد به شباهت بین تجربه نزدیک به مرگ و دیدگاه ادیان ابراهیمی و الهیات اسلامی، وجود روح و حیات پس از مرگ به صورت تجربی و نسبی، اثبات می شود.
Numerous explanations have been proposed by scholars and researchers in different scientific fields for the near-death experience phenomenon which has almost similar elements and components throughout the world. Despite of scientific studies and attempts carried out on explicating the nature of near-death experience، it has been addressed by various scientific and theological criticisms. Initially the paper deals with stating the whatness of the near-death experience and features and effects of experience on the next life of the experimentalists. After that، the critics viewpoints are analyzed. The results indicate that the mentioned phenomenon could be known as a spiritual journey to metaphysics world and by virtue of the similarity between the near-death experience and Abrahamic Religions and Islamic theology، the existence of soul and hereafter life is proved experientially and relatively.
خلاصه ماشینی:
"(مورس، 1375: 35) لازم به ذکر است، با وجود اینکه اکثریت تجربههای گزارش شده ازسوی تجربهگران، متشکل از 9 مؤلفه مشترک است، اما همه افرادی که در جریان تجربه نزدیک به مرگ قرار میگیرند، تمام این 9 مؤلفه را گزارش ندادهاند.
تحلیل الهیات اسلامی و عرفانی از تجربه نزدیک به مرگ در بررسی NDE از نگاه الهیات اسلامی باید به این نکته توجه داشت که تجربهکننده درنتیجه سستشدن رابطه بین روح و بدنش، وارد دنیایی میشود که در ادبیات دینی از آن به «برزخ» تعبیر شده است.
لذا با توجه به این مطلب که بستر وقوع تجربه نزدیک به مرگ برای افراد مختلف، متفاوت است، باید در نظر داشت، منظور از دلایل تجربی حیات پس از مرگ، مفهوم «پسینی» است، نه مفهومی که در حیطه علوم طبیعی استفاده میشود.
همچنین با استناد به شباهت بین آموزههای دینی و آخرتشناسی ادیان ابراهیمی، وقایع دینی ـ تاریخی (این وقایع ازجمله نمونههای موثقی است که باورمندان به آن، بازگشت از مرگ مادی و یافتن حیات مجدد دنیوی را امری ممکنالوقوع میدانند) و «مرگ اختیاری عرفا»، اثبات وجود روح و حیات پس از مرگ، بهواسطه تجربه نزدیک به مرگ، امکانپذیر است.
لذا پدیده تجربه نزدیک به مرگ، وجود حیات پس از مرگ مادی را اثبات میکند: اما باید در نظر داشت، از آنجایی که این تجربه، در لحظات «نزدیک به مرگ» رخ میدهد، نمیتوان بر مبنای این پدیده درمورد چگونگی سفر روح پس از مرگ اظهارنظر کرد."