چکیده:
مهاجرت، تفاوت، جابجایی دائمی و رشد سریع جمعیت در تهران مانع از شکل¬گیری روابط اجتماعی در محلات آن شده است. این در حالی است که کنش¬های متقابل اجتماعی می¬توانند به عنوان یکی از مولفه¬های سازنده سرمایه اجتماعی شهر، نقش مهمی در بازآفرینی شهری به مثابه رویکردی مداخله¬گر در مرمت شهری تلقی گردند. موضوع بازآفرینی شهری با توجه به ماهیت و راهبرد¬های آن می¬تواند تنها پاسخ مناسب پیش¬ روی برنامه¬ریزان شهری در تهران معاصر باشد. در این میان بازآفرینی منظر میادین شهر تهران می¬تواند به عنوان یکی از مولفه¬های مهم در ارتقای میزان تعاملات اجتماعی رودرروی شهروندان دانسته شود. در این نوشتار از راهبرد کیفی در رویکردی استنتاجی استفاده شده و از مورد پژوهشی، در بررسی 10 نمونه از میادین شهر بهره گرفته شده است. از آنجا که تعاملات اجتماعی دارای مولفه¬های زمانی _ مکانی هستند، عوامل محیطی موثر در شکل¬گیری آنها مورد مداقه قرار گرفته و مولفه¬های عینی (طبیعی و کالبدی) و ذهنی (خاطرات و روابط انسانی) منظر این نواحی مورد بررسی قرار گرفته¬اند. در نتیجه مجموعه¬ای از راهبردها و راهکارهای اصلاح منظر این میادین شامل ساماندهی عناصر طبیعی و مبلمان شهری میادین، ساماندهی جریان پیاده و سواره، ایجاد و تقویت فعالیت¬های انتخابی و در نهایت احیا و تداوم جریان خاطرات میادین پیشنهاد شده است. اصول بازآفرینی منظر میادین شهری حاصل از این پژوهش، در قالب نموداری شامل تحلیل مولفه¬های طبیعی، انسان ساخت و انسانی می¬باشد که هر مولفه به تبیین راهبردهای طبیعی، انسان ساخت و اجتماعی با هدف ارتقای تعاملات اجتماعی منتهی می¬شود. ترکیب همزمان هر سه راهبرد، مجموعه اصول بازآفرینی هر میدان را متناسب با ویژگی-های اجتماعی، کالبدی، تاریخی و طبیعی آن شکل خواهد داد.