چکیده:
شناخت تربیت ،الگو ها و روش های آن یکی از حوزه های مهم شناخت فرهنگ یک جامعه می باشد.الگو های تربیتی در ساختن افراد کارآمد و یا بر عکس منفعل و نا کارآمد سهم مهمی ایفا کند. یکی از دغدغه های اصلی بشر برای همیشه تاریخ انتقال میراث و معارف بشری از نسل های گذشته به آیندگان بوده است و این از عمده دلایل انباشت دست آورد های مادی و معنوی بشر محسوب می شود .اهمیت تربیت و فرهنگ پذیری در جهان امروز بسیار حیاتی است و شناخت الگو ها و روش های تربیتی به برنامه ریزی اصولی تر کمک می کند.جامعه ایران در حال تجربه کردن دوران جدیدی از مناسبات اجتماعی است والگو های تربیتی نیز در حال تحول اساسی می باشد.در این مقاله با استفاده از داده های بررسی اقتصادی -اجتماعی خانوار مرکز آمار ایران که با همکاری مرکز تحقیقات علمی فرانسه جمع آوری شده است در قالب تحلیل داده های ثانویه ٣ اقدام به بررسی روش های تربیتی در استان های مختلف شده است .نتایج حاکی از وجود تفاوت معنادار بین اقوام ، متغیر های تحصیلات و گروه های مختلف اجتماعی در زمینه تربیت و جامعه پذیر کردن افراد است .
خلاصه ماشینی:
مطالعه فرایند جامعه پذیری و تربیت از جمله دغدغه های متفکران در همه اعصار بویژه در جهان پیچیده امروزی بشمار می رود،جامعه ایران در حال حاضر دچار تغییرات اجتماعی در حوزه های گوناگون حیات خود شده و بخصوص مسائلی چون شکاف نسل ها و تغییر نگرش به زندگی اجتماعی و روابط درون خانواده که مستقیما با موضوع مورد بحث این مقاله یعنی تربیت و جامعه پذیری مواجه است ،آمال و آرزو های فرزندان با والدین تفاوت های اساسی پیدا کرده ، نسل امروز والدین را فاقد درک درست از مسائل اجتماعی و نیاز های نسل جوان و در عوض پدران و مادران نیز جوانان را نسلی بی قید و فاقد درک مسئولیت اجتماعی می دانند.
مردم شناسان فرهنگی معاصر و روان شناسان اجتماعی مطالعاتی تطبیقی در باره طبقه اجتماعی و شخصیت انجام داده اند و معتقدند که تجربه های اولیه خاص کودک تاثیرات عمیقی بر رفتار بعدی او دارد (کریمی ١٣٨٢: ٢٤و٢٥) پرسش ها و فرضیه های پژوهش سئوال کلیدی در این بررسی عبارت است از پاسخ به این پرسش است که الگوی غالب تربیتی (استبدادی ،دموکراتیک یا بینابین )در نهاد خانواده در ایران امروز از دیدگاه جوانان چگونه است ؟ محل سکونت چه تاثیری بر الگوی تربیتی دارد؟ روش های تربیتی بین دو جنس تفاوت معنی داری وجود دارد؟ آیا تفاوتی بین الگو های تربیتی اقوام ایرانی وجود دارد؟ متغییر وضع سواد و مقطع تحصیلی ، شغل چه تاثیری بر الگوی تربیتی دارد؟ آیا گروه های سنی از الگوهای تربیتی برداشت یکسانی دارند؟ مطالعه تربیت از دیر باز دغدغه متفکران وفلاسفه ایی چون افلاطون ،ارسطو،ابن سینا،فارابی ،غزالی ، خواجه نصیر، روسو،دورکیم ، هربرت مید، اسپنسر و مارگارت مید...