چکیده:
امروزه با افزایش رشد جمعیت و مهاجرپذیری شهرهای بزرگ، کمبود فضاهای پارکینگ عمومی در آن ها محرز میباشد. وجود فضاهای پارکینگ عمومی در شهرهای در حال توسعه یکی از مباحث مهم در سیستم حمل و نقل شهری است. شهر اردبیل به عنوان یکی از مراکز استانهای جدید التاسیس کشور به دلیل محرومیت و عدم برخورداری از زیرساختهای لازم در حوزهی حمل و نقل به تناسب افزایش تعداد خودروها و برخورداری از خیابانهای کم عرض (که به گفتهی برخی ۶۰ سال پیش برای عبور درشکه ایجاد شده)، شاید اولین شهر کشور باشد که با وجود این که هنوز به کلان شهر تبدیل نشده، اما به لحاظ ترافیک گوی سبقت را از تمام کلان شهرها ربوده است. این شهر که از بافت قدیمی و فرسوده برخوردار است عمدتا فاقد نقشه های اصولی یا فضاهای لازم برای تردد وسایل نقلیه به خصوص در ساعات پر ترافیک است و این عوامل در کنار توریستی بودن شهر اردبیل لزوم احداث پارکینگها را در جهت حذف ترافیک درونشهری ایجاب مینماید. لذا در پژوهش حاضر جهت جلوگیری از حجم ترافیک درونشهری با بهرهگیری از روشهای تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و شاخص همپوشانی وزنی اقدام به مکان یابی احداث پارکینگ در منطقه 2 شهر اردبیل گردید. با بررسیهای انجام گرفته در زمینهی لایهی خروجی در روش AHP و شاخص همپوشانی، شاهد کارایی هرچه بیش تر روش سلسله مراتبی (AHP) هستیم. زیرا که با توجه به انعطاف پذیری که در این روش وجود دارد، میتوان به تولید نقشههای با ریسک کم تا بسیار زیاد اقدام کرد در حالی که در روش شاخص همپوشانی وزنی تنها میتوان لایه را در 3 یا 4 طبقهی نامناسب تا مناسب تقسیم کرد. لایهی خروجی حاصل از این روش با لایهی تولیدی روش AHP با ریسک متوسط مطابقت دارد. بیش تر مکانهای انتخابی جهت احداث پارکینگ در هر دو روش در زمینهای بایر، قرار دارند.
خلاصه ماشینی:
مدل سازی مکان یابی پارکینگ های طبقاتی با استفاده از روشAHP و شاخص همپوشانی وزنی در محیط GIS (مطالعه موردی: منطقه ٢ اردبیل ) تاریخ دریافت مقاله : ٩١/١١/١٩ تاریخ پذیرش نهایی مقاله : ٩٢/١٢/٠٧ بختیار عزت پناه* (استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرند، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، مرند، ایران) مصطفی شگوری (دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرند) اکبر مددی (دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرند) چکیده امروزه با افزایش رشد جمعیت و مهاجرپذیری شهرهای بزرگ، کمبود فضاهای پارکینگ عمومی در آن ها محرز میباشد.
جدول ١-فاصله مناسب برای پیاده روی از پارکینگ تا مراکز مختلف جاذب سفر (رجوع شود به تصویر صفحه) مأخذ: (قریب ،١٣٧٦، به نقل ازمتکان) تهیه لایه های اطلاعاتی با توجه به معیارهای مذکور جهت مکان یابی پارکینگ ، نیاز به تهیه ی اطلاعاتی نظیر نقشه کاربری اراضی، گسل ، قیمت زمین و ...
لذا نقشه کاربری اراضی شهری اردبیل از اداره مسکن و شهرسازی تهیه شد سپس کاربری محدوده ی مورد مطالعه در محیط GIS، از کل نقشه تفکیک شده و در نتیجه به منظور استخراج لایه های مربوط به مراکز جذب سفر(مراکز تفریحی، اداری وتجاری)، تراکم جمعیتی، معابر، کاربریهای مناسب و نامناسب برای احداث پارکینگ و هزینه ی تملک زمین استفاده شدهاست (شکل ٢).
(محمودزاده، ١٣٨٩) جدول ٢-شاخص پایداری تصادفی (RI) (رجوع شود به تصویر صفحه) منبع : محمودزاده، ١٣٨٩ در مدل AHP پس از استانداردسازی، ابتدا زیر معیارهای مربوط به کاربری جذب سفر پس از ماتریس بندی به صورت جفت جفت با هم مقایسه شده و در نهایت لایه ای ویژه برای این معیار تهیه گردید.