چکیده:
امنیت تصرف، یکی از مهمترین مسائلی است که سکونتگاههای غیررسمی با آن مواجه هستند. امنیت تصرف دارای جنبه ادراکی و قانونی است. در جنبه قانونی، داشتن یا نداشتن سند رسمی و در امنیت ادراکی تصرف، زندگی و سکونت در یک مکان بدون ترس از تخلیه و تخریب مسکن یا نگرانی از عدم ارائه خدمات مورد نظر است. طرفداران بهسازی و توانمندسازی این سکونتگاهها یکی از سیاستهای لازم برای اینگونه مناطق را تامین امنیت تصرف میدانند. توجیه آنان این است که تامین امنیت تصرف (مخصوصا امنیت ادراکی تصرف) و حمایت از ساکنان این سکونتگاهها در مقابل تخریب و تخلیه غیر داوطلبانه مسکن، نقش عمده ای در ارتقاء کیفیت مسکن، بهسازی سکونتگاه و توانمندسازی افراد دارد. با توجه به اهمیت موضوع در این تحقیق سعی شده است که وضعیت امنیت ادراکی تصرف ساکنان محله قلعه نو دهراز سبزوار مورد سنجش قرار گیرد و تاثیر آن بر متغیرهای کیفیت مسکن و توانمندسازی ساکنان مورد بحث قرار گیرد. رویکرد کلی در تحقیق حاضر، توصیفی-تحلیلی است و ترکیبی از روشهای کتابخانه ای و میدانی برای گردآوری داده ها مورد استفاده قرار گرفته است. حجم نمونه 93 نفر و واحد تحلیل سرپرست خانوار میباشد. برای تحلیل داده ها نیز از روشهای آماری شامل آزمون t تک نمونه ای و همبستگی پیرسون استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که مولفه امنیت در مقابل تخلیه اجباری در این محله بالاست، اما مولفه عدم نگرانی از عملکرد نهادهای مسئول در خدمات رسانی به محله در حد پایینی است. در مجموع امنیت تصرف در محدوده مورد مطالعه بالاتر از حد متوسط است. علاوه بر این نتایج بیانگر تاثیر معنادار مولفه های امنیت ادراکی تصرف بر کیفیت مسکن و توانمندسازی است.
خلاصه ماشینی:
"نوع متغیر عنوان متغیر شاخصها مستقل امنیت ادراکی تصرف 1- نبود هشدار تخلیه در حال حاضر 2-عدم نگرانی از تخلیه مسکن در آینده 3- حمایت نهادها از محله (جهت بهبود محله و خدمات رسانی) وابسته توانمندسازی 1-معنی دار بودن 2-تأثیر 3-شایستگی 4-خود تعیینی 5- اعتماد وابسته کیفیت مسکن 1-کافی بودن فضای مسکن برای خانوار 2-نورگیری 3-امکانات مسکن 4-کیفیت مصالح معرفی محدوده و قلمرو پژوهش شهر سبزوار به عنوان مرکز شهرستان سبزوار با جمعیتی در حدود 230 هزار نفر (مرکز آمار ایران، سرشماری 1390) در غرب استان خراسان رضوی واقع شده است.
جدول 2- وضعیت امنیت ادراکی تصرف در محدوده قلعه نو دهراز سبزوار Sig. Mean مؤلفه 00/0 7/3 نبود هشدار تخلیه 00/0 66/2 حمایت نهادی از محله 00/0 01/4 عدم نگرانی از تخلیه مسکن در آینده 00/0 4/3 امنیت کلی تصرف نتایج مصاحبه انجام شده با تعدادی از ساکنان محله حاکی از آن است که هشدار شهرداری نسبت به تخریب مساکن بدون جواز ساخت بیشتر در مراحل ساخت است و شهرداری سعی میکند از ساخت و سازهای غیرقانونی جلوگیری کند، اما با ساخت بنا و اسکان خانوار این هشدار کم میشود؛ از این رو افراد پس از ساکن شدن نگرانی خاصی هم از تخریب مسکنشان ندارند و بیشتر از این نگرانند که محلهشان از نظر امکانات و خدمات توسعه نیابد.
در بخش دیگر تحقیق، تأثیر امنیت ادراکی تصرف بر کیفیت مسکن مورد بحث قرار گرفت که نتایج نشان داد افراد دارای احساس امنیت تصرف بیشتر، توانستهاند مسکن با کیفیتتری بسازند و با توجه به آزمون رگرسیون میتوان پیش بینی کرد که در صورت افزایش حس امنیت تصرف میتوان شاهد سرمایه گذاری بیشتر مردم جهت بهبود مسکن خود یا ساخت مسکنی با کیفیتتر بود که این در نهایت به شکل گیری سکونتگاههای باکیفیت تر منجر میشود."