چکیده:
سوال اساسی که در این مقاله دنبال میشود، بررسی میـزان سـرمایه اجتمـاعی و شاخص های آن در بین معلمان استان ایلام میباشد. با مرور مطالعات انجام شده در ارتباط با موضوع و همچنـین بهـره گیـری از نظریـه هـای سـرمایه اجتمـاعی، سرمایه اجتماعی از طریق اعتماد اجتماعی، هنجارهـای اجتمـاعی و شـبکه هـای اجتماعی شاخص سازی شده است . روش تحقیق به صورت پیمایشی بوده کـه با استفاده از روش نمونـه گیـری طبقـه ای متناسـب بـا حجـم و از طریـق ابـزار پرسشنامه ، تعداد ٣٥٠ پرسشنامه در بین معلمان استان توزیـع و گـردآوری شـده است . از آزمون های آماری تی مستقل ، تحلیل واریانس یک طرفه ، آزمون تعقیبـی شفه و ضریب همبستگی پیرسون استفاه شده است . یافته های مطالعه نشان مـی- دهد که در یک طیف ٥ قسمتی، متوسط میزان سرمایه اجتمـاعی معلمـان اسـتان ایلام ٢/٩، اعتماد اجتماعی ٣/٢، هنجارهای اجتماعی ٢/٨ و شبکه های اجتمـاعی آنان ٢/٧ است . متوسط میزان سـرمایه اجتمـاعی، اعتمـاد اجتمـاعی، هنجارهـای اجتماعی و شبکه های اجتماعی در بین معلمان مقطـع ابتـدایی، بـیش از معلمـان مقطع راهنمایی و متوسطه است . تحلیل و بررسی فرضیات در سـطح دو متغیـره حاکی از آن است کـه میـزان اعتمـاد اجتمـاعی، هنجارهـای اجتمـاعی، سـاختار شبکه های اجتماعی و سرمایه اجتماعی معلمان مقطع ابتدایی تفـاوت معنـیداری با معلمان مقطع راهنمایی و متوسطه دارد. بین میـزان سـرمایه اجتمـاعی زنـان و مردان تفاوت معنیداری مشاهده شده و متوسط سرمایه اجتماعی در بـین زنـان بیش از مردان است . بـین سـن ، میـزان تحصـیلات و سـرمایه اجتمـاعی رابطـه معنیدار و مثبتی مشاهده شده است . تحلیل دو متغیره و چندمتغیره با اسـتفاده از نرم افزارهای آماری SPSS و Lisrel انجام شده است .
خلاصه ماشینی:
Pierre Bourdieu روابط انسانی در سطح خرد و کلان ، مهمترین سـئوال تحقیـق ایـن اسـت کـه : میـزان سرمایه اجتماعی در بین معلمان استان ایلام چقدر است ؟ ضرورت و اهمیت تحقیق آموزش و پرورش ، خانواده ، دین ، رسانه و ایدئولوژی از جمله منابع تشکیل سرمایه اجتماعی هستند که بر حسب ماهیت و محتوایی که دارند، میتوانند میزان و انواع متفاوتی از سرمایه اجتماعی را شکل دهند.
مطالعه پیشینه تحقیق نیز نشان میدهد که پژوهش های انجام شده در خصوص اجتماعی معلمان ، این مفهوم را تنها به دو بعد اعتماد و مشارکت انجمنی تقلیل داده اند (حقیقتیان ؛ دلاویز ١٣٨٧ ویسی ١٣٨٩) از سویی دیگر هیچگونه مقارنه و مقایسه ای بین میزان اجتماعی معلمان مقاطع سه گانه تحصیلی انجام نداده اند.
همچنـین از نظـر رتبه بندی استان ها، استان یزد بیشترین سرمایه اجتماعی را در بـین اسـتان هـا بـه خـود اختصاص داده است در این مطالعه اشاره شده است که سرمایه اجتماعی در استان هـای محروم کشور نیاز به تقویت دارد و توجه به برخی از شاخص های آموزشی در تقویـت این امر میتواند کمک شایان توجهی نماید (سعادت ، ١٣٨٥).
بررسی فرضیات فرضیه شماره ١- بین میزان اعتماد اجتماعی معلمان دوره های تحصیلی (ابتدایی، راهنمایی، متوسطه ) تفاوت معنیداری وجود دارد.
فرضیه شماره ٢- بین میزان ساختار شبکه اجتماعی معلمان دوره های تحصـیلی (ابتدایی، راهنمایی، متوسطه ) تفاوت معنیداری وجود دارد.
مطالعـه حقیقتیـان و همکاران (١٣٨٧) نشان داده کـه میـزان سـرمایه اجتمـاعی معلمـان در یـک طیـف ٥ قسمتی، ٢/٥٤ بوده و مطالعه دلاویز (١٣٨٧) نشانگر این بوده که میزان سرمایه اجتماعی در بین معلمان در حد متوسط است .