چکیده:
همگرایی هر چه بیشتر اقتصاد جهانی و تشکیل سازمان تجارت جهانی WTO تأثیر به سزایی
در روند تجارت بینالمللی بجای گذاشته است به گونهای که امروزه، حضور در عرصه
تجارت بینالمللی، بدون شناخت و تبعیت از مقررات تجارت جهانی بسیار غیرممکن به نظر
میرسد. تجارت محصولات کشاورزی بنا به دلایل خاصی از اهمیت فوقالعاده زیادی
برخوردار است، به نحوی که یکی از مهمترین مسایل گات 1994, موافقتنامه کشاورزی است
که مهمترین و بحث انگیزترین موضوع مطرح در این مذاکرات، بشمار میرود.مقاله حاضر، دسترسی به بازار موافقت نامه کشاورزی را مورد بررسی قرار میدهد و پس
از شناسایی رژیم تجاری و موانع غیرتعرفهای اعمال شده بر ورود محصولات منتخب
کشاورزی در کشور و محاسبه معادل تعرفهای آنها، با بهرهگیری از مدلهای
اقتصادسنجی، اثرات اجرای مقررات دسترسی به بازار را بر قیمت،عرضه، تقاضا و واردات
محصولات منتخب محاسبه و تحلیل مینماید.
خلاصه ماشینی:
"در مورد محصولاتی که معادل تعرفهای محاسبه شده در سال 1374 مثبت بوده، معادل تعرفهای جدید براساس بند 6 ضمیمه شماره 5 موافقتنامه با فرمول زیر محاسبه شده است: ] (امین سال دوره اجرا - 24/0(-1[(معادل تعرفهای سال 74) = معادل تعرفهای جدید 10 نتایج جدول (1) نشان میدهد که اجرای مقررات دسترسی به بازار بدون بالا کشیدن دیوار تعرفهای، باعث خواهد شد تا با توجه به معادل تعرفهای منفی اکثر محصولات وارداتی، قیمت این محصولات تغییر محسوسی نیابد و در مورد تعداد معدودی از محصولات که معادل تعرفهای مثبت دارند کاهش اندک قیمت در طول دوره ده ساله اجرا، مورد ملاحظه قرارخواهد گرفت.
جدول 3 ـ تقاضای محصولات منتخب قبل و بعد از اجرای مقررات دسترسی به بازار [به تصویر صفحه مراجعه شود] مأخذ: نتایج تحقیق اساسا با توجه به اینکه تقاضا به طور معکوس تحت تأثیر قیمت قرارداد و محاسبات قیمتی نشان داد که در مورد اکثر محصولات وارداتی، معادل تعرفهای منفی است، از آنجایی که بدون اعمال دیوار تعرفهای قیمت تغییر چندانی نخواهد کرد، در نتیجه تقاضا برای محصولات نیز تقریبا ثابت باقی میماند.
جدول 4 ـ واردات محصولات منتخب قبل و بعد از اجرای مقررات دسترسی به بازار [به تصویر صفحه مراجعه شود] مأخذ: نتایج تحقیق همانطور که در جدول (4) ملاحظه میشود، بازار ایران برای محصولات کشاورزی بیش از حد تعیین شده در مقررات دسترسی به بازار (حداقل سه درصد) باز میباشد و در شرایط عضویت در سازمان تجارت جهانی نیازی به گشایش بیشتر بازار وجود ندارد، ولی این امکان وجود داردکه با آزادسازی تجارت محصولات کشاورزی و عملکرد عقلایی بخش خصوصی، حساسیت تابع واردات محصولات نسبت به متغیرهای اقتصادی تغییر پیدا کند."