چکیده:
سابقه و هدف: انتشار مقالاتی با موضوعات مذهبی در مجلات علوم پزشکی را می توان ابزار مثبت و موثری در درک بهتر مفاهیم دینی و تبیین ارتباط آن مفاهیم با مقوله بهداشت و سلامت برشمرد. هدف از پژوهش حاضر ارزیابی وضعیت انتشار مقالات علوم پزشکی با موضوعات مذهبی بوده است.مواد و روش ها: این مطالعه به صورت مقطعی و برای یک دوره دو ساله (1392-1391) در تابستان 1393 روی مقالات فارسی منتشره از سوی مجلات دانشگاه های علوم پزشکی کشور به روش سرشماری به اجرا گذارده شد. عناوین، چکیده و کلید واژه کلیه مقالات از حیث استفاده از واژه هایی شامل خدا، قرآن، آیات و روایات، دعا، نماز، روزه، دین و مذهب مورد واکاوی قرار گرفت. برای جمع آوری داده ها از فرم ویژه ای متناسب با اهداف پژوهش و جهت پردازش آماری داده ها نیز از شاخص های توصیفی بهره برده شد.یافته ها: بررسی بیش از 13 هزار مقاله منتشره فارسی از میان 126 عنوان نشریه وابسته به 47 دانشگاه علوم پزشکی کشور طی دو سال 1392-1391 نشان داد که در 82 اثر (6/0 درصد از کل مقالات) واژه های مذکور به کار رفته است. بالاترین فراوانی در خصوص واژه های به کار رفته متعلق به واژه قرآن با فراوانی 19 مرتبه بود. بالاترین فراوانی انتشار مقالات مرتبط به ترتیب با 13، 11 و 9 مقاله متعلق به دانشگاه های علوم پزشکی شهید بهشتی، بابل و اصفهان بودند.نتیجه گیری: گرچه یافته های پژوهش از انتشار مقالاتی مرتبط با موضوعات مذهبی در مجلات علوم پزشکی حکایت دارد اما میزان آن اندک است. بنابراین ضرورت اتخاذ تدابیری با هدف توجه بیش از پیش متخصصین و انتشار بیشتر مقالات علمی در این حوزه احساس می شود.
Introduction: Publishing articles on religious issues is an effective means to understand religious concepts and their relation to health and hygien. The aim of this study was to discover tendency to religious issues in scientific outputs of medical sciences.
Methods:This cross-sectional study was conducted among on all Persian Medical Sciences Journals during the two years(2012- 2013). Titles، abstracts and keywords of all articles were reviewed in terms of words such as God، Qu''ran، Verses and Hadith،prayer،fast، and religion. The data were collected by means of a tailor-made data collection sheet and analyzed using descriptive and Analytical statistics.
Findings: Results showed that 82 (0.6% of Articles) of 13000 published articles from 126 journals of 47 Medical Sciences Universities (during 2012-2013) showed that mentioned words were used in 82 scientific work (in 0.6% of articles). Journal of Shahid Beheshti، Babol and Isfahan Medical Sciences Universities had the highest frequency of related articles (13، 11 and 9، respectively)، and Qu’ran was the most frequent word among all detected articles.
Conclusions: Although، a number of scientific outputs of medical sciences were dedicated to religious issues، but the rate of such topics were limited. Therefore، apply measures for further attention and publish more articles are recommended.
خلاصه ماشینی:
"جدول 1: توزیع فراوانی مطلق کلید واژه های مورد بررسی در مجلات فارسی زبان دانشگاه های علوم پزشکی (1392-1391) بحث و نتیجه گیری با توجه به اینکه مضامین مرتبط با سلامت و بیماری به طور طبیعی اصلیترین متغیر پژوهشی و موضوع انتشار مقالات در میان محققین علوم پزشکی هستند و از سویی آیات، روایات و توصیه های مذهبی برای ما مسلمانان یکی از منابع بسیار مهم در تبیین اهمیت موضوعات مختلف به شمار می آیند، انتظار آن است که در تدوین مقالات علمی در حوزه پزشکی، بهداشت و سلامت تا حد قابل قبولی شاهد استفاده از آیات، روایات یا دیگر مضامین مذهبی باشیم (10) اما برخلاف انتظار، چه در کشور ما و چه در بسیاری از کشور های اسلامی، وضعیت موجود از شرایط متفاوتی حکایت دارد و آن چنان که شایسته است آموزه های دینی و مذهبی در بهبود و ارتقاء سلامت فردی و اجتماعی مورد استفاده قرار نگرفته و ارتباط دین و سلامت بیشتر در سطح مباحث نظری متوقف شده است (4).
Using Quran and Nahj olbalagheh in scientific outputs of medical sciences, Babol University of Medical Sciences, Islam and Health Journal, 2014; 1(2): 22-26 [In Persian].
Keywords: Medical Sciences, Scientific outputs, Journals, Articles, Religious issues دانشگاه علوم پزشکی بابل، نشریه اسلام و سلامت دوره اول، شماره سوم، پاییز 93، صفحه: 49-41"