چکیده:
تأمین مواد غذایی برای جمعیت در حال گسترش کشورو همچنین ضرورت خوداتکایی هر چه
بیشتر در تولید محصولات استراتژیک سبب شده است که سیاستگذاران ضمن تحلیل کارایی
روشهای فعلی تأمین و بازاررسانی مواد غذایی، در پی شناخت عوامل موثر بر واردات و
تولید محصولات کشاورزی باشند. این امر امکان برنامهریزی برای افزایش کارایی، تأمین
و بازاررسانی مواد غذایی را بیشتر میسر میسازد.
مطالعه حاضر تلاش دارد که اثر سیاستهای مختلف را بر بخش کشاورزی مشخص نموده و
عوامل مؤثر بر عرضه و واردات محصولات اساسی بخش کشاورزی را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. بررسیها
نشان میدهد که سیاستگذاریهای مرتبط با تولید داخلی و واردات محصولات کشاورزی با
اختلال و بیثباتی فراوانی مواجه بوده و هیچگاه بدرستی در جهت حمایت از این بخش عمل
نکرده است. بسیاری از سیاستها همچون قیمتگذاری، موانع تعرفهای و غیرتعرفهای،
ارزی، تجاری و . . . اثرات منفی ضد حمایتی بر تولیدکنندگان داشته و به
صورت مالیات پنهان بر بخش کشاورزی عمل نموده است؛ بنابراین زیرساختهای این بخش با
مشکل جدی روبرو میباشد. اگر هدف سیاستگذار تأمین بیشتر مواد غذایی از طریق تولید
داخلی و کاهش آسیبپذیری اقتصاد از نوسانات بازارهای بینالمللی محصولات کشاورزی
باشد، باید حمایت مثبت از بخش به طور جدی مدنظر قرارگرفته، از حالت نظری خارج گردد.
خلاصه ماشینی:
": Mt مقدار واردات محصول موردنظر : نسبت قیمت وارداتی به قیمت داخلی محصول موردنظر : Yt درآمد واقعی کشور به طورکلی باید متذکر گردید که متغیرهای دیگری همچون نرخ ارز، تولید داخلی محصول موردنظر، معادل موانع تعرفهای و تولید ناخالص داخلی (در مورد ایران درآمد حاصل از صادرات نفت) میتوانند به عنوان متغیر مستقل در تابع واردات اثرگذار باشند؛ بدین ترتیب برای یک محصول باید شرایط خاص محصول موردنظر و یا قوانین و مقررات حاکم بر بازار محصول مدنظر قرار گیرد که در تخمین توابع واردات محصولات مختلف لحاظ شده است.
متغیرها عبارتند از: : WIQC مقدار واردات سرانه گندم برحسب کیلوگرم : RIQC مقدار واردات سرانه برنج برحسب کیلوگرم : MIQC مقدار واردات سرانه گوشت قرمز برحسب کیلوگرم : WPI قیمت جهانی یک کیلوگرم گندم برحسب دلار : WDPPR قیمت عمدهفروشی یک کیلوگرم گندم در ایران برحسب ریال :WPROC عرضه داخلی سرانه گندم برحسب کیلوگرم : OX درآمد حاصل از صادرات نفت برحسب میلیون دلار : BRP قیمت فوب برنج صادراتی در بورس بانکوک برحسب دلار برای کیلوگرم : RDPPR قیمت عمدهفروشی برنج یک کیلوگرم درایران برحسب ریال : MWP قیمت جهانی یک کیلوگرم گوشت قرمز بر حسب دلار : MDPPR قیمت عمدهفروشی یک کیلوگرم گوشت قرمز در ایران برحسب ریال واردات محصولات اساسی همچون گندم، برنج، گوشت قرمز، شکر و روغننباتی بخش اعظم واردات بخش کشاورزی را تشکیل میدهند که واردات آنها تقریبا در انحصار کامل دولت میباشد به نحوی که دولت تأمین این محصولات را به عهده دارد؛ بدین ترتیب بدون توجه به مهمترین عامل در تابع واردات، یعنی نسبت قیمت وارداتی (یا قیمت جهانی) به قیمت داخلی، و تنها براساس نیاز داخلی و درآمدهای نفتی اقدام به واردات میکند."