چکیده:
دولتهای مرکزی به روش های گوناگونی مخارج دولت های محلی را تامین می کنند. روش های گوناگون کمک های مالی، باعث پدید آمدن انواع مختلفی از کمک های بین دولتی شده است که هر کدام آثار متفاوتی را در پی خواهند داشت. کمکهای غیر مشروط و مشروط نسبی، از جمله مهم ترین شیوه های انتقالات مالی است. دولت های مرکزی معمولا با اهداف متفاوتی اقدام به تامین مالی مخارج دولت های محلی می کنند، از جمله: عدالت، کارایی و .. که هر یک از آن، نوع خاصی از کمک ها را می طلبد، بنابراین طراحی نظام کمک های بین دولتی یکی از موضوعات اساسی در ادبیات موجود است. در این مقاله، گونه شناسی انواع کمک های دولت مرکزی به دولت های محلی و نظام مندی آن بیان شده است. ابتدا اهداف مورد نظر سیاست گذار از اجرای کمکهای مالی دولت به شهرداریها، و سپس ابزار مناسب برای تامین آن هدف، مبتنی بر ادبیات نظری، بررسی و سپس رعایت میزان تناسب و تطابق میان اهداف و ابزار در قوانین مصوب ارزیابی شده است. نتایج پژوهش نشان داد در برخی از قوانین کمک به شهرداری ها، نوع کمک با هدف تناسب نداشته است و هم چنین ساختار تخصیص اعتبارات بودجه دولت به شهرداری ها، تناسب دیگر قوانین با اهداف خود را نیز دچار عدم تعادل کرده است و هدف قانون گذار را برآورده نمی سازد.
خلاصه ماشینی:
ابتدا اهداف مورد نظر سیاستگذار از اجرای کمکهای مالی دولت به شهرداریها، و سپس ابزار مناسب برای تأمین آن هدف، مبتنی بر ادبیات نظری، بررسی و سپس رعایت میزان تناسب و تطابق میان اهداف و ابزار در قوانین مصوب ارزیابی شده است.
هدف عمده کمک دولت مرکزی و ایالتی به دولتهای محلی (شهرداریها) تأمین مالی بخشی از خدماتی است که شهرداریها از طرف سطح بالاتر دولت ارایه میکنند، تا شکست بازار در کالای عمومی خنثی شود و خدمات عمومی با کارایی بیشتر گسترش یابد و بار مالیاتی (عوارض) کمتری به افراد اعمال شود.
در کنار تأمین مالی شهرداریها برای هزینههای خدمات عمومی(کاهش نابرابری عمودی)، کاهش اثرات سرریز و ایجاد تعادلهای اجتماعی در عرضه کالای عمومی (نابرابری افقی) میتواند از دیگر اهداف کمک به شهرداریها مطرح شود، چرا که کمکها میتواند عامل انگیزهای باشد تا آن کالا و خدماتی که دولت مرکزی خواستار ارایه آن در مناطق است، از طریق دولتهای محلی اجرا شود.
در کمکهای غیر مشروط نسبت قیمت (هزینه تولید) کالاهای عمومی محلی تغییر نمیکند و تخصیص منابع شهرداری میان آن ثابت است، اما دلیل تمایل برخی دولتها به اعطای کمک به شهرداری به صورت مشروط،، خاص بودن هدف دولت مرکزی از اعطای آن تسهیلات است.
کمکهای مشروط و غیرمشروط، هر کدام به دو نوع صلاحدیدی و قانونی تقسیم میشود که در هر دو مورد سهم کمکهای قانونی بیش از صلاحدیدی است و این تفاوت در کمک های غیر مشروط شدیدتر است، به طوری که فقط 5/1 درصد از کمکهای غیرمشروط، صلاحدیدی است؛ زیرا کمکهای صلاحدیدی به دلیل آن که با اهداف خاصی از طرف دولت مرکزی به شهرداریها داده میشود، بیشتر مشروط هستند.