چکیده:
مسئله سهم الارث زوجه از اموال شوهر یکـی از مبـاحثی که بـه طـور ویـژه ای بـه آن پرداختـه شـده اسـت . در مـورد محرومیت زوجه از ارث بـردن بعـض از ترکـه شـوهر کـه از منفردات امامیه است و بر آن ادعای اجماع شده اسـت ، اتفـاق نظر کامل وجود ندارد و آرا و عقاید مخالف نیـز وجـود دارد. در مورد انواع امـوالی کـه زوجـه از آن هـا ارث نمـی بـرد و همچنین در مورد اینکه این حرمان اختصاص بـه زوجـه غیـر ذات ولد دارد یا مطلق زوجه ، به سبب اختلاف روایات ، اقوال و آرا متفاوتی از جانب فقها ابراز گردیده است . حقوقدانان نیز به پیروی از فقهـا نظـرات مختلفـی در ایـن خصـوص ارائـه نموده اند. اخیرا مجلس شورای اسلامی نیز در جهت حمایت از حقوق زنان و اجرای عدالت از نظر فقها و حقوقدانانی پیـروی
خلاصه ماشینی:
٢. محرومیت زوجه از ارث بردن بعض از ترکه شوهر در مورد حرمان زن فی الجمله از چیزی از عین ترکه ، فقهای امامیه به جز ابن جنید اسکافی، اتفاق نظر دارند (نجفی، ١٩٦٦: ١٩١) و همان طور کـه بسـیاری از فقهـا بیـان داشته اند این امر از منفردات مذهب امامیه اسـت ، (عـاملی، ١٤١٣: ٩٢٠) امـا در مـورد اینکه زوجه از چه نوع اموالی محروم است اتفاق نظر وجود ندارد و همان طور که شهید ثانی در رساله میراث زوجه خود بیان داشته انـد، (شـهید ثـانی،١٩١٩: ٠٣٤) بـه سـبب وجود روایات مختلف ، فقهای امامیه دارای اقوال و عقایدی هستند کـه در قالـب شـش ن١ظ.
این روایات خلاف اصل و مغایر ظاهر قرآن به نظر می رسند و لذا بسیاری از فقهـاء کـه با این اخبار گوناگون مواجه شده اند و از طرفی نتوانسته اند از این اخبار دست بکشند و از سویی نیز آن ها را مخالف با اصل و ظاهر قرآن دیده انـد بـه عنـاوین مختلـف سـعی کرده اند از دامنه محرومیت زوجه بکاهند چنانچه دیدیم مرحوم سید مرتضی محرومیـت را فقط شامل عین خانه دانسته و معتقد است کـه زن از قیمـت زمـین ارث مـی بـرد یـا بسیاری از فقها (به طوری که بعدا بیان می کنیم ) با تکیه بر روایت مقطوعه و در حقیقـت برای هر چه کم کردن وسعت دامنه اخبـار حـاکی از محرومیـت زوجـه ، محرومیـت از زمین و خانه را منحصر به زوجه غیر ذات ولد دانسته اند اما به هر حال اخبار و روایـات وارده از ائمه اطهار (ع ) در این زمینه زیاد است و نمی توان آن ها را نادیده گرفت و بـر مشرب دیگر فرق اسلامی به ظاهر و عموم قرآن اکتفاء کرد و روایات و اخبـار وارده را کنار گذاشت .