چکیده:
رهبری از تاثیرگذارترین عوامل بر رفتار کارکنان در محیط های کار محسوب می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه ای غنی سازی شغل در رابطه مولفه های رهبری تحول گرا با رفتارهای مدنی سازمانی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش، کارکنان کارخانجات هولدینگ صنایع و معادن شرکت احیاء سپاهان در تابستان 1388 هستند. از بین کارخانجات مذکور، با استفاده از نمونه گیری دومرحله ای، 329 نفر برای شرکت در پژوهش انتخاب شدند. ابزارهای جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه رهبری تحول گرا (22 پرسش و چهار خرده مقیاس اهداف گروهی، حمایت شخصی، الگوی نقش هوشمندانه و انتظار عملکرد مطلوب)، پرسشنامه زمینه یابی تشخیصی شغل (با پنج خرده مقیاس برای محاسبه MPS به عنوان شاخصی برای محاسبه سطح غنی سازی شغل) و پرسشنامه 9 پرسشی رفتار مدنی ـ سازمانی بود. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، مدل سازی معادله ساختاری و تحلیل واسطه ای تحلیل گردید. بر اساس نتایج پژوهش، غنی سازی شغل برای رابطه بین حمایت شخصی، الگوی نقش هوشمندانه و انتظار عملکرد مطلوب نقش متغیر واسطه ای را با رفتار مدنی ـ سازمانی ایفاء می کند. اهداف گروهی به عنوان اولین بعد رهبری تحول گرا به طور مستقیم با رفتار مدنی سازمانی ارتباط دارد. حمایت شخصی علاوه بر ارتباط غیرمستقیم با رفتارهای مدنی ـ سازمانی از طریق غنی سازی شغل، رابطه مستقیمی نیز با این رفتارها دارد.
Leadership is one of the most influencial factors on personnel behavior in the workplace. This research was carried out with the aim of studying the mediating role of job enrichment in the relationship between transformational leadership components and organizational citizenship behavior. Research statistical population was the personnel of minerals and industries holding factories of Ehya Sepahan Company in summer of 1388 (2009). From the above-mentioned population، 329 subjects were selected by using two-stage sampling. Research instruments included transformational leadership (with 22 items and four subscales including group goals، personal support، intellectual role model، and high-performance expectancy)، job diagnostic survey (with22 items and five subscales for computing MPS as the indices of job enrichment level) and organizational citizenship behavior with 9 items. UsingPearson''s correlation coefficient، structural equation modeling and mediating analysis،data were analyzed. Results revealed that job enrichment played the role of mediator variable in the relation between personal support، intellectual role model and high performance expectancy with organizational citizenship behavior. Group goals as the first component of transformational leadership have direct relationship with organizational citizenship behavior. Although personal support has an indirect relationship with organizational citizenship behavior through job enrichment، it also has a direct relationship with organizational citizenship behavior.
خلاصه ماشینی:
"ابزارهای جمعآوری اطلاعات، پرسشنامه رهبری تحولگرا (22 پرسش و چهار خردهمقیاس اهداف گروهی، حمایت شخصی، الگوی نقش هوشمندانه و انتظار عملکرد مطلوب)، پرسشنامه زمینهیابی تشخیصی شغل (با پنج خردهمقیاس برای محاسبه MPS به عنوان شاخصی برای محاسبه سطح غنیسازی شغل) و پرسشنامه 9 پرسشی رفتار مدنی ـ سازمانی بود.
این روابط نیز در مدل پژوهش حاضر (شکل 1) با پیکانهای دارای بار مثبت، از طریق اهداف گروهی، حمایت شخصی، الگوی نقش هوشمندانه و انتظار عملکرد مطلوب با غنیسازی شغل پیشبینی شده است.
شکل 1: مدل مفهومی و نظری پژوهش از روابط بین متغیرها فرضیه اول: مؤلفههای رهبری تحولگرا (شامل اهداف گروهی، حمایت شخصی، الگوی نقش هوشمندانه و انتظار عملکرد مطلوب) با غنیسازی شغل رابطه مثبت دارد.
فرضیه سوم: غنیسازی شغل، واسطه رابطه بین مؤلفههای رهبری تحولگرا (شامل اهداف گروهی، حمایت شخصی، الگوی نقش هوشمندانه و انتظار عملکرد مطلوب) با رفتارهای مدنی – سازمانی است.
بنابراین، هدف اصلی پژوهش حاضر، تعیین برازش رابطه بین رهبری تحولگرا و مؤلفههای آن با رفتارهای مدنی- سازمانی با توجه به نقش واسطهای غنیسازی شغلی در نظر گرفته شده است.
همچنین در صورتی که محرز گردد حمایت ادراک شده از طرف سرپرست، واسطه رابطه رهبری تحولگراست و حمایت از همکاران و حمایت شبکهای نیز واسطه غنیسازی شغل با رفتارهای مدنی ـ سازمانی است (Levay, 2010, 127-143; Higgs & Rowland, 2011, 309-335، انتقال اثر حمایت اجتماعی و روانی تقویت خواهد شد."