چکیده:
کشف حقایق همیشه دشوار است و شاید بتوان گفت که یکی از اساسیترین
راههای کشف حقیقت در طول دورهای معین، مطالعه صحیح تاریخ آن عصر است.
بنابراین اهمیت و ضرورت مطالعه صحیح تاریخ بر کسی پوشیده نیست و مطالعه تاریخ و
تحقیق و تفحصهای تاریخی در جهت کشف حقایق نیز مختص تاریخدانان نبوده و
نیست؛ بلکه همه کسانی که روحی کنجکاو داشته و تشنه حقیقتاند، خود را محتاج و
وابسته به تاریخ میدانند. کشور متمدن فرانسه نیز از این قاعده مستثنی نیست و در
ادبیات این کشور نویسندگان برجسته بسیاری را میتوان یافت که به مرزبندی و
تقسیمبندیهای رایج و ساختگی بین رشتهها و علوم مختلف به دیده تمسخر
نگریستهاند و خود را مقید و محدود به رشتهای خاص نکردهاند. در قرن نوزدهم
رمانهای تاریخی جایگاه بسیار مرتفعی در ادبیات فرانسه پیدا کردند و نویسندگان
برجستهای مانند آناتول فرانس از خلال رمانهای خود کم و بیش به بحث و مطالعه تاریخ
کشور خود پرداختند. در این پژوهش نظرات آناتول فرانس نویسنده بزرگ قرن 19 و اوایل
قرن 20 فرانسه، در مورد تاریخ و تاریخنویسان و آینده تاریخ بشریت و همچنین تعدادی
از آثار او، از جمله جزیره پنگوئنها مورد بررسی قرارگرفته و در نهایت به این سوال پاسخ
داده میشود که: «آیا میتوان به گفتههای تاریخ و تاریخنویسان به دیده حقیقت
نگریست؟»
خلاصه ماشینی:
"1. تاریخ و تاریخنگاران از نگاه آناتول فرانس: آناتول فرانس درباره فواید مطالعه صحیح تاریخ هیچ تردیدی ندارد، ولی برای او که روحی کنجکاو دارد و همواره به دنبال کشف حقیقت میگردد، این سوال اساسی مطرح میشود که به راستی تا چه حد میتوان به گفتههای تاریخ و تاریخنویسان اعتماد کرد؟ وی که بسیار شکاک و سختگیر بود و نمیتوانست مانند عامه مردم به سرعت مطالب نقل شده از دیگران را بپذیرد، به تاریخهای موجود در کشور فرانسه نیز به دیده شک و تردید مینگریست، چرا که اعتقاد داشت که صحت مطالب تاریخی تا حد بسیار زیادی به نویسنده آن مطالب بستگی دارد.
این بار به سوی آکادمی علوم اخلاق روانه میشود به این امید که آنجا بتواند تاریخنگاران واقعی بیابد و آنجا اظهار میدارد که تاریخنگاران بدون اینکه به خود زحمتی بدهند فقط مطالب دیگران را عینا نقل میکنند و تاریخنگار آکادمی نیز به او پیشنهاد میکند که مطالب یک تاریخنگار مشهور و شناخته شده را عینا نقل کند و اصلا به فکر جمعآوری و دستیابی به اصل مطالب نباشد؛ زیرا تاریخنگاری که مطالب را به طوری متفاوت از دیگران نقل میکند، یقینا توسط خواننده نیز محکوم میشود، چونکه خواننده عادت کرده که مطالب را همانطوری که قبلا دیده است، ببیند و مطالب جدید، هر چند که حقیقت محض هم باشند، حیران و برآشفتهاش میکنند: «تاریخنگاران مطالب همدیگر را عینا نقل میکنند و بدین ترتیب هم خود را از خسته شدن میرهانند و هم از اینکه مغرور به نظر برسند، جلوگیری میکنند ..."