چکیده:
منطقه مسیله که سطح وسیعی از آن تحت پوشش سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد (پارک ملی کویر)، دارای
شکلهای متنوعی از ارتفاعات، دشت، دامنههای کوتاه و کمشیب و مراتع کوهستانی است که قسمتهایی از آن در گذشته تحت تأثیر
عوامل زیستی و یا بر اثر فعالیتهای دامداران و کشاورزان شهرستانهای مجاور (ورامین، گرمسار، کاشان و...) تغییر وضعیت داده و
طبیعت آن دگرگون شده است و در نتیجه مراتع جنگلی، کویری و در بعضی از مناطق اراضی مزروعی و آبادیهای روستایی،
بخشهای تغییر شکل یافته منطقه را تشکیل میدهند. دشت کویر هیچگاه فاقد حیات و معیشت انسانی نبوده، بلکه تحت تأثیر و
شرایط خاص جغرافیایی و تاریخی دچار تحول و دگرگونی شده است. کویر گویای یک واقعیت است که انسانهایی از گذشته پیش از
تاریخ، با سنتها و شیوههای مختلف به زندگی ادامه میدادند. نشانهها و آثار بارزی موجود است که حیات اجتماعی و اقتصادی این
انسانها را ثابت میکند که خود در تمدن و فرهنگ ایران نقش به سزایی داشته است.
خلاصه ماشینی:
"] کاروانسراها در حوالی شوره زارها در کنار راههای ارتباطی قرار دارند (1) در شمال سیاهکوه چند ساختمان معتبر وجود دارد که بزرگترین آنها به نام شاه عباس معروف است، یعنی حدود دو کیلومتر دورتر از قصر عینالرشید قرار گرفته و در کنار آن قصر، کاروانسرای شاه عباسی در جنوب آن واقع است.
(2) در زمان شاه عباس اول در کنار راههای کشور اقدام به تأسیس ساختمانهایی کردند که معمولا بعضی از آنها در محل تلاقی راههای عمومی بوده است که نمونه آن کاروانسرای شاه عباسی معروف به قصر بهرام، بر سر سه راهی قرار داشته است، این بنا که به قصر معروف است، دارای نمای خارجی از سنگهای صاف تراش داده شده و به رنگ صورتی است و دو درب یکی رو به شمال و دیگری رو به جنوب قرار دارد.
(2) سبک بنای قصرهای آجری معمولا از زمان صفویه و زندیه است، ولی بنای قصر سنگی بسیار قدیمیتر است و شاید چند بار خراب و تعمیر شده باشد و احیای مجدد قصر از زمان شاه عباس باشد، زیرا به کار بردن سنگ تراش صیقلی در بدنه قصر و آثار نهر سنگی نشان میدهد که ساختمان اصلی قصر برای کاروانسرای سر راه نبوده و در هیچ یک از کاروانسراهای دوران صفویه این سبک بنا سابقه ندارد و بعید نیست که قصر سنگی بسیار قدیمی باشد (3) یا اقامت خصوصی حکمران و یا ساختمان شاهانه سر راه بوده است."