چکیده:
بیتفاوتی به معنای فقدان علاقه نسبت به انجام رفتار یا اقدامی است و نیز کنارهگیری و سهیم نشدن در مسایل اجتماعی. بی تفاوتی اجتماعی دلسردی و بیعلاقگی به مسائل جامعه، عدم درگیری مدنی به عنوان یک شهروند و بیاعتنایی نسبت به موضوعهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی را به دنبال دارد. این پژوهش با هدف سنجش میزان بیتفاوتی اجتماعی و همچنین، ارتباط بیتفاوتی اجتماعی با متغیرهای تحلیل هزینه- پاداش، مسوولیتپذیری اجتماعی و سرمایه اجتماعی انجام پذیرفته است. جامعه آماری پژوهش، دانشجویان دانشگاه اصفهان در سال تحصیلی 93-1392 بوده که تعداد 372 نفر از آنها به عنوان نمونه تحقیق با روش نمونهگیری طبقهبندی تصادفی انتخاب شدند. نتایج تحقیق حاکی از این است که میانگین بیتفاوتی اجتماعی در بین افراد مطالعه شده، از یک مقیاس 5 درجهای مقدار 93/1 بوده که بیانگر بیتفاوتی اجتماعی در حد پایینی است. بین متغیرهای زمینهای تحقیق شامل سن، مقطع تحصیلی و رشته تحصیلی با بیتفاوتی اجتماعی رابطه معنیداری پیدا نشد. اما میزان بیتفاوتی اجتماعی بر حسب متغیرهای جنسیت و وضعیت تاهل به شکل معناداری متفاوت است، به این شکل که به نظر میرسد هنگام وقوع حالتهای اضطراری مردان بیتفاوتی کمتری نسبت به زنان نشان میدهند و همچنین بیتفاوتی اجتماعی در بین افراد متاهل کمتر از افراد مجرد است. از بین متغیرهای اصلی پژوهش، بین مسوولیت پذیری اجتماعی با بیتفاوتی اجتماعی (62/0-) و نیز سرمایه اجتماعی با بیتفاوتی اجتماعی (34/0-) ارتباطات معنادار و معکوسی برقرار است به این معنا که هر چه بر میزان این متغیرها افزوده شود از شدت بیتفاوتی اجتماعی کاسته میشود. در خصوص متغیر تحلیل هزینه – پاداش، ارتباط معنادار و مثبتی با بیتفاوتی اجتماعی مشاهده شد. در نتیجهگیری، یافتههای پژوهش حاکی از پایین بودن میزان بیتفاوتی اجتماعی در این جامعه آماری است که در کوتاه مدت تهدیدی را متوجه جامعه نمیکند، اما به معنای غفلت از موضوع و نادیده انگاشتن آن نیست.
خلاصه ماشینی:
"پژوهش میلگرام در یکی از محلههای معروف نیویورک (مانهاتان) در زمینه کمکرسانی به زن و مردی که دچار مشکل حادی شده بودند و نیز پژوهش مفصل آماتو در چندین شهر مختلف که جمعیتشان از 1000 نفر تا بیش از 30000 نفر متغیر بود و در هر یک از آنان پنج حالت اضطراری مختلف پدید آورده شده بود، نشان داد که با افزایش جمعیت و پیچیدهتر شدن روابط اجتماعی تمایل به نوعدوستی کاهش یافته و بر میزان بیتفاوتی افزوده میشود (احمدی، 1388).
جدول 5- توزیع فراوانی دانشجویان مقاطع مختلف رشته تحصیلی مقطع تحصیلی جمع تربیت بدنی زبانهای خارجی فنی مهندسی علوم پایه علوم انسانی 219 8 21 57 45 88 کارشناسی 105 4 7 23 22 49 کارشناسی ارشد 48 2 5 6 10 25 دکترا 372 14 33 86 77 162 جمع 100 8/3 9/8 1/23 7/20 5/43 درصد جدول 6- میزان تحلیل هزینه- پاداش بین دانشجویان نمونۀ آماری کمینه بیشینه میانگین انحراف معیار وایانس ضریب چولگی ضریب کشیدگی تحلیل هزینه -پاداش 67/1 00/5 28/3 59/0 35/0 19/0- 25/0- بررسی به عمل آمده بیانگر آن است که میانگین تحلیل هزینه – پاداش این افراد در یک مقیاس 5 درجهای 3.
هدف اصلی این پژوهش بررسی میزان بیتفاوتی اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه اصفهان و همچنین بررسی ارتباط آن با سه متغیر سرمایه اجتماعی، مسؤولیتپذیری اجتماعی و تحلیل هزینه- پاداش بود.
بر اساس نتیجهگیریهای نظریهپردازان نظریه مبادله اجتماعی، چون در فرایند نوعدوستی به خصوص در حالتهایی که ناظر با نیازمند تنهاست، منفعت ملموسی وجود ندارد و حتی هزینههایی نیز ممکن است بر فرد ناظر تحمیل شود، افرادی که بیشتر بر مبنای تحلیل هزینه – پاداش مادی عمل میکنند کمتر تمایل به نوعدوستی دارند و بنابراین بیتفاوتی اجتماعی بیشتری از خود نشان میدهند."