چکیده:
یوگا از ریشه یوج معادل فارسی یوغ به معنای پیوستن، مهارکردن و جفت کردن است. این آیین بر پایههای فلسفه سانکهیا بنا شده، با این تفاوت که یوگا خداباور است. پتانجالی- حکیم بزرگ هند- مؤسس یوگا بوده که کتاب «یوگاسوترا» تألیف سدههای چهارم و یا پنجم پیش از میلاد، منسوب به او بوده و یوگا را توقف نوسانهای فعالیت ذهنی تعریف میکند. یوگا نه یک نظام فلسفی، نه یک سامانه جامع عرفانی و نه یک دین است؛ بلکه انضباطی اخلاقی، بدنی و فکری به هدف آرامش جسم و جان است. اما نقدهایی چند از نظر روششناسی و معرفتشناسی، خدامحوری و عرفان، سلوک سکولار و غیر وحیانی بودن آن و نیز عدم آرامش راستین، عدم تطابق با فطرت الهی و خلاصه نادیدهگرفتن خطوط قرمز جنسی و مرزهای حلال و حرام بر آن وارد است که ما در این مقاله به اصول، آموزهها و نیز نقد آنها از نگاه قرآن، عرفان و برهان میپردازیم.
خلاصه ماشینی:
اما نقـدهايي چنـد از نظـر روش شناسـي و معرفـت شناسـي، خدامحوري و عرفان ، سلوک سکولار و غير وحياني بودن آن و نيز عـدم الإمـش راسـتين ، عـدم تطابق با فطرت الهي و خلاصه ناديده گرفتن خطوط قرمز جنسي و مرزهاي حلال و حرام بـر آن وارد است که ما در اين مقاله به اصول ، آموزه ها و نيز نقد آن ها از نگـاه قـرآن ، عرفـان و برهـان ميپردازيم .
٩٨ / فصلنامه مطالعات قرآني، سال پنجم ، شماره ١٨، تابستان ١٣٩٣ مقدمه مکتب يوگا از مکاتب آستيکايي هند که به آسماني بودن و حجيت وداها باور دارند، بـا فلسـفه سانکهيه که هر دو قدمتي دو هزار و پانصد ساله دارند درآميختـه ، و آيينـي شـهير در تـاريخ و جغرافياي هند پديد آوردند که ارباب معرفت را در ساحت هاي فلسفه ، عرفان ، روان شناسي و تربيت بدني، به خود جذب کرد.
ارزيابي مکتب يوگا در ترازوي قرآن ، برهان و عرفان / ٩٩ مکتب يوگا از مکاتب مشهور و قابل توجه بـراي سـلامتي جسـم و جـان انسـان اسـت کـه زادگـاه اش هندوستان بوده و اکنون در ميان روان شناسان و اهالي تربيت بدني و نيز جويندگان الإمش و حتي پژوهشگران طب جايگاه ويژه اي دارد.
نفس شعور و آگاهي و لا زمان است که بر فراز جهان مادي متشکل از اجزا، شاهد دگرگونيهـا و ارزيابي مکتب يوگا در ترازوي قرآن ، برهان و عرفان / ١٠١ فعاليت هايي است که در اين جهان رخ ميدهد؛ لـيکن خـود فعـاليتي نـدارد و در آن بـه هـيچ رو دگرگوني پديد نميآيد.