چکیده:
قرآن مکتوب به سبب برخورداری از شاکله شفاهی، به لحاظ ساختاری و مفهومی گاهی غریب مینماید. تغییر متکلّم بخشی از این غرابت را به تصویر میکشد. با این حال، به نظر میرسد پارهای از مترجمان قرآن، شناخت کافی از این مقوله نداشته و بهطور طبیعی، راهبرد موثّری را اتّخاذ نکردهاند؛ بهنحوی که ترجمهها دارای لحن شفاهی و فاقد انسجام ساختاری و گاهی مفهومی است که باعث میشود خواننده دچار سوء برداشت شود. این مقاله کوشیده است تا در گام نخست، شرح جامعی از مقوله تغییر متکلّم در قرآن ارائه نموده و سپس برخی از آیات متضمّن این پدیده را تحلیل کند و در نهایت، نتیجه بررسی را نشان دهد.
Due to its enjoyment of an oral constitution، the Holy Qur’ān sometimes seems structurally and conceptually peculiar. Change of mutikallim portrays some part of these peculiarities. Nevertheless، it seems that some translators of the Qur’ān are not sufficiently familiar with this issue، and naturally، they have not adopted an effective strategy; in such a way that the translations have an oral tone and lack the structural and sometimes conceptual cohesion، causing the reader to undergo misunderstanding. This article has tried as a first step to present a comprehensive commentary on the change of mutikallim in the Qur’ān and then to analyze some verses consisting this issue، and finally، to show the outcome of the study.
خلاصه ماشینی:
"به آیات زیر توجه کنید (از اینجا به بعد، هرگاه متکلم جدید سخن را آغاز میکند، یک زیرخط به متن عربی آیه و ترجمههای فارسی و انگلیسی آن افزوده میشود): (ومن کل شیء خلقنا زوجین لعلکم تذکرون* ففروا إلی الله إنی لکم منه نذیر مبین) (ذاریات/50-49) «و از هر چیزی یک زوج آفریدیم، [نر و ماده] باشد که از این مصلحت و حکمت الهی پند بگیرید.
علامه طباطبایی در باب این آیه چنین میآورد که دو جمله ایراد شده در آیه آخر توسط خداوند روایت شده است، مثل اینکه بخواهد کلام را از زبان پیامبرش بیان کند (طباطبایی، 18/574)، و لازم به توضیح نیست که ترجمه فارسی صفارزاده، عبارت «قل» (بگو) را قبل از شروع آیه جدید، محذوف به قرینه در نظر گرفته است تا به نوعی «کلام وحی» را مصون از شائبه نگه دارد.
این آیه نقلی قولی است از کلام مسیح7 که در زمان طفولیت لب به سخن باز میکند و به بندگی خدا شهادت میدهد: (قال إنی عبد الله آتانی الکتاب وجعلنی نبیا) (مریم/30) برخی دیگر گفتهاند آیه 36 میتواند فرمان خداوند به پیامبر6 باشد مبنی بر اینکه اعلام کند در حقیقت، خداست که پروردگار من و پروردگار شماست (رک: همان، 64).
» (آیتی) آشکار است که در هر دو ترجمه فارسی و انگلیسی اخیر، ارتباط میان این دو آیه که دو متکلم متفاوت دارند، کاملا سست است؛ ازاینرو با اینکه انسجام مفهومی نیمبندی برقرار است، ترجمهها به هیچ وجه از انسجام ساختاری برخوردار نیست."