چکیده:
گرچه تاکنون نظریه های گوناگونی درباره میزان کارآمدی ترجمه در انتقال مفاهیم به وجود آمده، اما تقریبا روش علمی متقن برای رسیدن به پاسخ دقیق و روشن این سوال مطرح نشده است. با این حال، به نظر می رسد با به کارگیری برخی از نظریه های جدید در حوزه تحلیل متن بتوان به پاسخ هایی درخور دست یافت. نظریه جدید انسجام و پیوستگی هلیدی و حسن (1985م.) از جمله روش هایی است که به کمک آن می توان میزان انسجام و پیوستگی متون و در نتیجه، متنیت آن را مورد بررسی و ارزیابی قرار داد. افزون بر این، با توجه به اهمیت ترجمه در حوزه متون دینی و به ویژه قرآن کریم که برخاسته از جایگاه این دسته متون در حوزه اعتقادی و تربیتی است، به نظر می رسد بتوان با کاربست این نظریه در متن ترجمه های موجود و مقایسه آن با متن اصلی، تا حدودی میزان کارآمدی ترجمه و توفیق مترجم را در انتقال مفاهیم ارزیابی نمود. بر این اساس، پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی و آماری سوره بینه و ترجمه آن از طاهره صفارزاده را با استفاده از الگوی مذکور مورد بررسی قرار داده است و به این نتیجه رسیده که با توجه به درصد بالای انسجام و شباهت متن مقصد به مبدا در نحوه کاربست عوامل انسجام، مترجم در انتقال مفاهیم سوره موفق بوده است.
خلاصه ماشینی:
com استادیار گروه زبان و ادبیات عربی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران (تاریخ دریافت: 10/05/1392؛ تاریخ پذیرش: 14/11/1392) چکیده گرچه تاکنون نظریههای گوناگونی دربارة میزان کارآمدی ترجمه در انتقال مفاهیم به وجود آمده، اما تقریبا روش علمی متقن برای رسیدن به پاسخ دقیق و روشن این سؤال مطرح نشده است.
بر این اساس، پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی و آماری سورة بینة و ترجمة آن از طاهره صفارزاده را با استفاده از الگوی مذکور مورد بررسی قرار داده است و به این نتیجه رسیده که با توجه به درصد بالای انسجام و شباهت متن مقصد به مبدأ در نحوة کاربست عوامل انسجام، مترجم در انتقال مفاهیم سوره موفق بوده است.
همانگونه که پیشتر نیز گفتیم، از آنجا که پژوهش حاضر بر اساس کتاب مشترک هلیدی و حسن در سال 1985 انجام شده است و انسجام غیرساختاری با توجه به عوامل انسجام دستوری و واژگانی در اثر مذکور مورد نظر است، در این مقاله نیز انسجام متن را با این رویکرد تحلیل کردهایم.
درتوضیح ارجاع برونمتنی میتوان گفت وقتی عنصری در متن به موردی خارج از متن اشاره کند و درک آن وابسته به موقعیت و محیط متن باشد، عنصر مورد نظر، از نوع برونمرجع است، اما نکتة مهم این است که تنها ارجاع درونمتنی سبب ایجاد انسجام در متن میشود، چون گرهها یا روابط انسجام بین جملهها متن را به وجود میآورند، در حالی که ارجاع برونمتنی به تولید متن کمک میکند؛ یعنی باعث پیوند متن با بافت موقعیت میشود (Halliday Hasan, 1976: p 31-37).