چکیده:
روابط سیاسی واقتصادی کردستان عراق وترکیه در سال های اخیر روند رو به رشدی داشته است و ترکیه بر خلاف مواضع تند سال های نه چندان دور خود در قبال کردستان عراق در تلاش است تا به هر طریق ممکن نفوذ خود را در زمینه های مختلف در این منطقه افزایش دهد و البته این کشش و تمایل از سمت کردستان عراق به سمت ترکیه نیز به دلایل مختلف در سال های اخیر تقویت شده است. وجود مولفه های گوناگونی از قبیل داشتن مرزهای مشترک،مسائل مربوط به کردها،مسائل مذهبی،موضوع انرژی،مسائل اقتصادی وحمل ونقل می توانند از مهمترین عوامل دربرقراری روابط حسنه بین ایران وترکیه و کردستان عراق باشند و از طرف دیگر موضوعهای مربوط به سوریه،فعالیت احزاب وگروههایی مانند پ.ک.ک،ارتباط و نزدیکی ترکیه و کردستان عراق با امریکا، نفوذاسرائیل در ترکیه،تلاش برای کسب استقلال کامل توسط کردهای عراق و...نیز از عوامل ومولفه ها منفی تاثیر گذار بر روابط ایران باترکیه و کردستان عراق است. روش مورد استفاده در این پژوهش، کیفی مبتنی بر رویکرد توصیفی- تحلیلی بوده که بر اساس مطالعات کتابخانه ای، اطلاعات و داده های مورد نیاز از طریق دو روش موضوعی و تحلیل محتوا از منابع کتابخانه ای و اینترنتی و سایر منابع و تحقیقات مرتبط با آن، گردآوری وجمع بندی شده است. سوال اصلی مقاله عبارت است از اینکه گسترش روابط سیاسی واقتصادی کردستان عراق با ترکیه در سال های اخیر چه تاثیری بر منافع وسیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در منطقه داشته است؟ فرضیه مقاله نیزاین است که با توجه به مواضع و سیاست های ترکیه در منطقه وهمچنین رویکردهای کردستان عراق در سال های اخیر به نظر می رسدافزایش روابط سیاسی و اقتصادی کردستان عراق با ترکیه باعث دوری این منطقه از ایران در زمینه های مختلف سیاسی و اقتصادی ودر نتیجه به خطر افتادن مناقع ایران در منطقه خواهد شد. یافته های این مقاله نشان می دهد که ترکیه در سال های اخیر درزمینه های مختلف سیاسی و اقتصادی نفوذ گسترده ای در منطقه کردستان عراق داشته است و امروزه ترکیه بزرگترین سرمایه گذاری های اقتصادی را در کردستان عراق انجام داده و در زمینه سیاسی نیز توانسته نفوذ گسترده ای را در این منطقه کسب کند و این موضوع باعث نزدیکی بیش از پیش کردستان عراق به ترکیه و ایجاد فاصله ای هرچند اندک در روابط این منطقه با ایران وبه خطر افتادن منافع ایران در کردستان عراق شده است.
خلاصه ماشینی:
سـوال اصـلي مقالـه عبـارت اسـت از اينکه گسترش روابط سياسي واقتصـادي کردسـتان عـراق بـا ترکيـه در سـال هـاي اخيـر چــه تــاثيري بــر منــافع وسياســت خــارجي جمهــوري اســلامي ايــران در منطقــه داشــته است ؟ فرضيه مقاله نيـزاين اسـت کـه بـا توجـه بـه مواضـع و سياسـت هـاي ترکيـه در منطقــه وهمچنــين رويکردهــاي کردســتان عــراق در ســال هــاي اخيــر بــه نظــر مــي رسـدافزايش روابــط سياســي و اقتصــادي کردســتان عـراق بــا ترکيــه باعــث دوري ايــن منطقه از ايران در زمينـه هـاي مختلـف سياسـي و اقتصـادي ودر نتيجـه بـه خطـر افتـادن مناقع ايران در منطقه خواهد شد.
( کانال ماهواره اي کرد سات ، ٤ مرداد ، ١٣٩٠) روابط کردستان عراق باترکيه الف )دلايل گرايش کردستان عراق براي برقراري رابطه با ترکيه اقليم کردسـتان عـراق کـه تـا چنـد سـال پـيش مهمتـرين اخبـار در مـوردش مربـوط بـه تـلاش دو حـزب اصـلي آن (حـزب دمـوکرات و اتحاديـة ميهنـي ) بـراي اتحـاد و حفـظ خودمختاري بـود و اخيـرا اختلافـات بـا دولـت مرکـزي ايـن کشـور و سـهم خـواهي از بودجة عراق هم به اين اخبـار اضـافه شـد، اکنـون در اخبـار رسـانه هـاي دنيـا بـه عنـوان ميــانجي گــر در مســئلة کردهــاي ترکيــه ، رايــزن بــا گــروه هــاي ديگــر عراقــي و حــامي کردهاي سوريه معرفي مي شـود.
دراين ميـان ترکيـه تـلاش هـاي وافـري را انجـام مـي دهـد تـا بتواند با کشـورهاي منطقـه و بـه خصـوص کردسـتان عـراق کـه شـرايط ويـژه اي بـراي گســترش نفــوذ سياســي و اقتصــادي ترکيــه دارد و مــي توانــد نيازهــاي ترکيــه در بخشــهاي مختلــف اقتصــادي وبخصــوص انــرژي را بــر طــرف نمايــد برقــرار کنــد ودر اين راستا در تلاش است تا به هـر نحـو ممکـن بـر رقيـب سـنتي خـود بـراي حضـور و نفوذ در کردستان عراق يعني ايران پيشي بگيرد.