چکیده:
تعمیم مشخصههای اعضای یک گروه به دیگر اعضا، نهفقط در شکلگیری مفهوم، بلکه در مقولهسازی و استدلال نقش مهمی دارد. برای بیان مفاهیم عام از طریق اسم عام در زبان فارسی، چهار امکان در نظر گرفته شده است. هدف این پژوهش، بررسی فرایند درک و تولید اسم عام در کودکان پنج تا شش سال، میزان استفادة آنها از امکانات صرفی، نحوی و نیز بررسی نقش و اهمیت اسم عام در شکلگیری مفاهیم، تفکر مقولهبنیاد و نگرش جهانشناختی آنان است. این پژوهش، از طریق دو آزمون (صرفی ـ بافتی و نحوی) و با روش نمونهگیری غیرتصادفی بر روی هشت کودک پنج تا شش سال سالم، طبیعی و تکزبانۀ فارسیزبان تهرانی انجام شد. نتایج بیانگر آن است که نمونهها قادرند با استفاده از سرنخهای صرفی ـ نحوی مفاهیم عام را در قالب اسم عام درک و تولید کنند و میان جملات حاوی اسم عام و غیرعام تمایز قائل شوند و با بهکارگیری این امکان زبانی مفاهیم را مقولهبندی کنند.
خلاصه ماشینی:
نتایج بیان گر آن است که نمونه ها قادرند با استفاده از سرنخ های صرفی ـ نحوی مفاهیم عام را در قالب اسم عـام درک و تولیـد کننـد و میان جملات حاوی اسم عام و غیرعام تمایز قائل شوند و با به کارگیری این امکان زبانی مفاهیم را مقوله بندی کنند.
هدف پژوهش حاضر بررسی فرایند درک و تولید اسم عام در کودکان فارسی زبان پـنج تا شش سال ، میزان به کارگیری امکانات صرفی ـ بافتی ، نحوی و نیز بررسی نقش و اهمیت آن در شکل گیری مفاهیم زبانی ، تفکر مقوله بنیاد و نقش آن در نگرش جهان شناختی کودک است .
نمونه های کودک در گروه سنی پنج تا شش سال ، چگونه از امکانات صرفی ــ بـافتی (شمار ـ بافت جمله ) و نحوی (زمان و نمود) در درک و تولید اسم عام و غیرعام استفاده می کنند؟ در این راستا، دو فرضیه شکل گرفته است : ١.
یافته های این پژوهش نیز نشان داد کودکان از سنین پایین قادر به بهره گیری از اطلاعات صوری ، معنایی و کاربردی برای درک اسم عام اند و از دانش مقوله ای مربوط به ایـن نـوع اسـم هـا در اسـتنتاجات خـود اسـتفاده می کنند.
تحلیل داده های این پژوهش نشان داد که کودکان پنج تا شش سال قادرند مفاهیم عام را در قالب اسم عام درک و تولید کنند و میان جملات حاوی اسم عام و غیرعام تمـایز قائـل شوند و برای این کار از امکانات صرفی و نحوی زبان خود بهره می برند.