چکیده:
یکی از پرسشهای اساسی که در جهتدهی به نگرش و رفتار انسان تاثیر زیادی دارد، واکاوی چرایی و چیستی «زندگی» و در نتیجه فهم «چگونه زیستن» است. رویکرد به معنا و مفهوم زندگی، تابعی از نگرش به انسان، هستی و هستیآفرین و نسبت میان آنهاست. درک ناصحیح این مولفههای بنیادین، تاثیر غیر مستقیم زیادی در انحراف انسان و ارتکاب جرایم دارد. بر این اساس، جرایم در هر جامعه باید متناسب با فرهنگ خاص آن جامعه بررسی شوند. بر اساس آموزههای قرآن کریم، معنابخشی به زندگی و پیشگیری اولیه از وقوع جرم و گمراهی، مهمترین سیاست جنایی اسلام است. هدف نهایی این سیاست، تعلیم و تربیت انسانهایی است که به منظور رشد خود با اراده تربیتیافته بتوانند از ارتکاب جرم اجتناب کنند. در این دیدگاه، ایمان به وجود اموری غیبی، نظارت خداوند، ارسال پیامبران از سوی او و در نتیجه اعتقاد به امداد رسانیهای او در رویارویی با مشکلات و وجود جهانی دیگر جهت کسب پیامدهای اعمال خود در این دنیا و همچنین ایمان به خلقت هدفدار، به زندگی انسان معنا میبخشد و از انحرافات او جلوگیری میکند.
خلاصه ماشینی:
آموزههای قرآنی، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، شماره 21، بهار ـ تابستان 1394 معنابخشی به زندگیو مؤلفههای تأثیرگذار آن در پیشگیری از جرماز منظر قرآن کریم 1 ( قدرتاللٰه خسروشاهی 2 ( سارا سادات هاشمی 3 ( علیرضا نجفی اسکندری 4 چکیده یکی از پرسشهای اساسی که در جهتدهی به نگرش و رفتار انسان تأثیر زیادی دارد، واکاوی چرایی و چیستی «زندگی» و در نتیجه فهم «چگونه زیستن» است.
این موضوعی است که قرآن کریم به عنوان یکی از اساسیترین راهبردهای کنترل رفتار، مبتنی بر معنابخشی به زندگی بر اساس یک سلسله اعتقادات و باورهای ویژه همراه با علقههای عاطفی و معرفتی بیان کرده است که در واقع بهترین راهکارها برای پیشگیری از انحراف و بزهکاری محسوب میگردند.
اعتقاد به همراهی و نظارت خداوند و تأکید بر یاد خدا یکی از پیامدهای اعتقاد به توحید، ایمان به حضور و نظارت همیشگی او بر بندگان است که باعث میشود انسان به این اعتقاد برسد که جهان خلقت، تحت سیطره علم الهی قرار دارد و هیچ امری در عالم نیست که بر او پوشیده باشد.
تأکید میکنند، قرآن کریم هرچند منکر زمینههای جرمزا و مبارزه فردی و اجتماعی 2 با آن نیست و ضمن توصیه به پیشگیری وضعی ـ مانند تخریب مسجد ضرارـ به بزهدیده دستور میدهد که احتیاط لازم را انجام داده و خود را در معرض هلاکت قرار ندهد (بقره/ 195) 3 ، ولی با نگرشی عمیقتر از این دیدگاههای سطحی بیان میدارد که ما آنچه را که بر روی زمین است زینت آن قرار دادیم تا آنها را بیازماییم که کدام یک نیکوکارترند (کهف/ 7) و همه موارد را در نهایت زمینه امتحان انسان میداند و در کنار بیان سنت ابتلا، در بعد پیشگیری از جرم، تعادل را رعایت میکند و مبنای اصلی مسئولیت را بر اراده تربیتیافته انسان قرار میدهد.