چکیده:
شهادت امام حسین (ع ) در کربلا، بر ادبیات همه ی ملت های مسلمان تاثیر گذاشته است ؛ در ادبیات آئینی و اشعار عاشورایی بر تاثر و حزن ملائک و اجنه تاکید شده است . این مقاله در سه بخش شامل : «کربلا در ادبیات و نگارش های عربی »، «کربلا در ادبیات و نگارش های پارسی » و «کربلا در ادبیات و نگارش های ترکی » می باشد. در بخش اول ، مراثی عربی در دوره اموی و عباسی به طور جداگانه بررسی شده است و معروف ترین شاعران و اشعار آنان معرفی شده اند؛ در بخش دوم ، با اشاره به اینکه اولین مرثیه ی کربلا در قرن ششم هجری مربوط به قوامی رازی می باشد، شاعران و شعرهای عاشورایی از قرن ششم تا قرن سیزدهم هجری را مورد واکاوی قرار داده است و در بخش پایانی مقاله نیز، نویسنده عموما در رابطه با واقعه ی کربلا در ادبیات ترک ، خصوصا به ادبیات عاشورایی طریقت هایی صوفی همچون علویه ـ بکتاشیه ، پرداخته و آثار مستقل منثور و منظوم ترکی ، بخصوص به معرفی مرثیه های مرتبط با موضوع کربلا پرداخته است .
خلاصه ماشینی:
کربلا در ادبیات و نگارش های عربی ، پارسی و ترکی (١) رضا قورتولوش (٢) و مصطفی اوزون (٣) ترجمه عبدالله دودانگه (٤) چکیده شهادت امام حسین (ع ) در کربلا، بر ادبیات همه ی ملت های مسلمان تأثیر گذاشته است ؛ در ادبیات آئینی و اشعار عاشورایی بر تأثر و حزن ملائک و اجنه تأکید شده است .
در بخش اول ، مراثی عربی در دوره اموی و عباسی به طور جداگانه بررسی شده است و معروف ترین شاعران و اشعار آنان معرفی شده اند؛ در بخش دوم ، با اشاره به اینکه اولین مرثیه ی کربلا در قرن ششم هجری مربوط به قوامی رازی می باشد، شاعران و شعرهای عاشورایی از قرن ششم تا قرن سیزدهم هجری را مورد واکاوی قرار داده است و در بخش پایانی مقاله نیز، نویسنده عموما در رابطه با واقعه ی کربلا در ادبیات ترک ، خصوصا به ادبیات عاشورایی طریقت هایی صوفی همچون علویه ـ بکتاشیه ، پرداخته و آثار مستقل منثور و منظوم ترکی ، بخصوص به معرفی مرثیه های مرتبط با موضوع کربلا پرداخته است .
امام هروی ، فخرالدین عراقی ، سلمان ساوجی ، سعدی هروی و حسن کاشی ، از جمله شعرای این دوره هستند که در سروده های مربوط به پیامبر (ص ) و اهل بیت [ع ] خود بر واقعه ی کربلا نیز تأکید داشته اند.
کربلا در تخیل و تصور ترک ، علاوه بر اینکه نام محل شهادت حضرت حسین [ع ]، اعضای خانواده و یاران ایشان می باشد، همچنین از سوی شاعران و ادیبان زیادی این واقعه به صورت یک نماد جانگداز و با عناوینی چون ”واقعه دلسوز کربلا، خبر کربلا“ بعنوان نام حادثه ای دردناک مورد استفاده قرار گرفته است .