چکیده:
تولید بستههای آموزشی هدفمند و مطابق با فرایند آموزش، که به انسجام و هماهنگی میان اجزا بهخوبی توجه داشته باشد، از ضرورتهای تحول و بهینهسازی نظام و ساختار آموزشی در هر جامعه است. این بایستگی در عرصة فراگیریهای مهارتی، از جمله زبان، علاوه بر اهمیت بیشتر، دشواریهای بیشتری دارد و دقت فراوانتری در فراهم آوردن مواد آموزشی میطلبد. کمبود چشمگیر منابع آموزشی در عرصة زبان عربی، هم در وجه مهارتی و هم در وجه دانشی آن با در نظر گرفتن ویژگیهای فراگیرندة فارسیزبان، که به میزان بالایی در طبقهبندی مشترکی با زبان عربی قرار میگیرد، بازدهی آموزشهای رایج را کاهش میدهد. با وجود تلاشهای پی در پی در دو دهة اخیر که در پدید آمدن کتابها و بستههای آموزشی زبان عربی انجام شده است، بررسی کاستیها و یافتن روشهای بهتر برای ارتقای سطح کیفی آموزش این زبان، همچنان موضوعی درخور اهمیت است. مقالة حاضر ضمن بررسی یکی از منابع تولیدشده در سالهای اخیر، میکوشد نقاط ضعف و قوت آن به همراه ارائة پیشنهادهای مرتبط برای بهبود پیمودن گامهای بعدی در راستای تولید مواد آموزشی را ارائه نماید.
The production of purposive educational packages which are based on learning principles and whose constitutes enjoy decent coherence and coordination are essential in reforming and optimizing educational systems and structures of any society. The importance of this endeavor becomes even more evident when it comes to teaching skills، including language silks، and preparing such educational materials creates many problems and demands investing a lot of energy and time. An acute shortage of educational materials to teach the Arabic language، either its skills or content، plus the characteristics of the Persian-speaking learners of Arabic، which shares a lot in common with Persian، have reduced the effectiveness of the existing teaching practices. Although attempts were made in the last two decades to improve the situation، seen mainly in the form of textbooks and other materials published by universities and educational institutes to teach Arabic، studying the problems and finding solutions to emolliate the situation still constitutes an important research topic. This paper evaluates one such textbook published in the recent past and offers suggestions to improve the production of the textbooks and materials to teach Arabic.
خلاصه ماشینی:
هر چند این نظریه و رویکرد در بسیاری از منابع آموزش زبانهای اروپایی، به دلیل سابقه طولانیتر آموزشی مورد استفاده قرار گرفته یا میگیرد، اما در آموزش زبان عربی به دلایلی همچون شباهت با زبان فارسی و صرفا تمرکز یا نیاز به مهارتهای خاصی از آن، که اکنون مجال بازشناسی آنها نیست، در دورههای آموزشی در سطح کشور کمتر به آن توجه شده است.
3. ویژگیهای مثبت کتاب کتاب لغه الاعلام به عنوان منبعی آموزشی برای برخی مهارتهای زبان عربی و نیز آموزش مجموعهای از اصطلاحات پرکاربرد در عرصه زبان رسانه ویژگیهایی دارد که به برخی از آنها اشاره میکنیم: 1.
این امر سبب میشود که صرفا با جملههایی از جهت فراگیری سازههای زبانی و نه کاربری آن آشنا شوند و با توجه به تفاوت ساخت و کاربرد زبان، بخش دوم در فرایند آموزش از دست میرود که نمونه آن را در برخی منابع آموزشی تولیدشده در ایران میتوان یافت که پدیدآورنده آشنایی میدانی با زبان عربی نداشته است (فتحالهی، 1383: 2/ 34، 40 و 46 و ...
هرچند در موارد فراوانی میتوان از یک کتاب کاربردهای متعدد و متنوعی را بهره گرفت، اما آنچه به عنوان نقدی در این زمینه بر کتاب وارد است، این است که چنانچه کتاب برای آموزش زبان رسانه باشد طراحی تمرینهای شنیداری ارتباط چندانی با این رویکرد ندارد و اگر کتاب برای تدریس در آزمایشگاه طراحی شده است، گزینش صرفا متون، عبارات و اصطلاحات رسانهای و نادیده گرفتن متون دیگر مانند متون داستانی، عمومی و موضوعی خالی از اشکال نیست.
نکته دیگر آنکه هر چند مؤلف در مقدمه کتاب روش خود را در انتخاب معادل فارسی برای واژگان و اصطلاحات و معنای کاربردی آن در جمله یا عبارت همان درس معرفی کرده است، اما در موارد فراوانی به این امر پایبند نمانده است.