چکیده:
زاگزبسکی به مثابه فیلسوف اخلاق و معرفتشناس فضیلتمحور در صدد است تا دیدگاهش را دربارهی فضیلت تبارشناسی کند. او با تأکید بر نقش انگیزه در فضیلت دیدگاهش را عامل مبنا میداند. در نزد زاگزبسکی، فضیلت دارای ارزش ذاتی است. او با اشاره به تفاوت فضیلت با توانایی طبیعی و مهارت آن را در دو قلمرو اخلاق و معرفتشناسی کمال و مزیت پایدار نفس میداند و بر دو مؤلفهی انگیزه و موفقیت مبتنی میکند. مقالهی پیش رو کوشیده است مؤلفههای مورد نظر زاگزبسکی را ارزیابی کند. از نتایج این تحقیق آن است که فضایل مشتمل بر انگیزهاند؛ اما از نقش هدایتگرانهی مورد نظر زاگزبسکی برخوردار نیستند؛ البته باید دیگر مؤلفهی موفقیت را پذیرفت؛ زیرا نمیتوان فضیلتمند بود، اما به هدف فضیلت بهطور غالب نائل نشد. بر خلاف دیدگاه زاگزبسکی، نمیتوان فضیلت را به لحاظ مفهومی جدا از مهارتهای همپیوند با فضیلت دانست؛ زیرا جنبهی مهارت دستکم در فضیلت عقلی بیشتر از بعد انگیزشی دارای اهمیت است؛ بهطوری که ارسطو تکنیک را از اقسام فضایل عقلانی میداند. بهعلاوه، فضایل تنها اکتسابی نیستند؛ زیرا در تاریخ مفهوم فضیلت، برخی تواناییهای طبیعی فضیلت محسوب شدهاند.
خلاصه ماشینی:
زاگزبسکی بر آن است تا به دلایل پیش گفته ، غیرغایت گرایی در حوزه ی اخـلاق را ترجیح دهد، حال آن که چنین ادعایی امکان ندارد؛ زیرا از یک سو، فضیلت بر اساس اعتدال تعریف شده است و چنان که او نیز اشاره می کنـد، در برابـر افـراط و تفـریط قـرار دارد؛ در نتیجه اگر غایت و مبدئی برای فضیلت تصور نشود تا کیفیت نفسانی عامل بـا آن سـنجیده شود، نمی توان اعتدال به مثابه حالتی واقعی برای نفس به دست آورد؛ از دیگر سو، حتی بـا این فرض که بتوان اعتدال قوای نفس را بدون توجه به غایت به دست آورد، دلیلی عقلی بر خیربودن حد میانه نداریم و در صورتی می توان اعتدال یا دو ضد آن را خوب یا بد دانست و ارزش مثبت یا منفی را درباره ی آن ها به کار برد که مـصالح و مفاسـد را بـشناسیم .
است ؛ اما بر مبنای زاگزبسکی که چنین نگاهی به فضیلت ندارد و حتی می توان مانند سرباز نازی ، واجد برخی فضایل اخلاقی و فاقـد بعـضی دیگـر بـود٣٢ (٣٠، صـص : ٨٩ ـ ١٠٢)، در قبول یا تحسین به مثابه شرط هر ارزش ، توجه به این نکته لازم است کـه در هـر حـوزه از ارزش ، تحسین متناسب با همان قلمرو خواهد بود و امکان دارد موضوعی از جهات مختلـف ستایش یا نکوهش شود؛ برای مثال ، یک اثر هنـری مـی توانـد بـه لحـاظ زیبـایی شـناختی ارزشمند، اما از نظر اخلاقی بی ارزش یا دارای ارزش منفی باشد.