چکیده:
نوشته حاضر، پیرامون مبحث «اصلاحات» است؛ اصلاحاتی که در سایه معنویت و تربیت اسلامی بر افراد جامعه
حاکم گشته و به تشکیل یک جامعه اسلامی خواهد انجامید.
نویسنده، در این نوشتار، ابتدا اصلاحات را در چارچوب دیدگاه امام خمینی(ره) به اجمال ارزیابی کرده، سپس با
اشاره به دیدگاههای آن بزرگوار درباره مفهوم اصلاحات و کاربرد آن در زمینههای مختلف اعم از: سیاسی، اجتماعی و
اقتصادی، عقیدتی و... ، مبحث اصلاح و اصلاحطلبی را هم از نظر لغوی و هم از حیث مفهومی مورد توجه قرار داده
است.
مؤلف در بیشترین قسمت از این نوشتار، واژه «اصلاحات» را با توجه به نگرش دینی امیرمؤمنان علی(ع)، بررسی
کرده و از سخنان گرانقدر آن امام و ولی بزرگوار مسلمین در جامعه اسلامی بهرهای وافر و استفادهای تام و تمام نموده
است؛ چرا که این امام همام، اسوهای تمام عیار در راستای برپایی جامعهای مصلح بوده، و بیانات و خطب گرانبهای
ایشان افزون بر اینکه پرده از روی بسیاری از ابهامات و مجهولات برگرفته، راهکارهای جامعی در زمینه اصلاحات فرا
روی جامعه اسلامی قرار داده است.
نویسنده در پایان مقاله با توجه به ذهنیتی که از جامعه امروز ایران دارد،
اصلاحطلبان را به سه گروه تقسیم کرده که به تفصیل در این نوشتار آمده است. وی از
منابع فکری و پشتوانه معنوی اصلاحات یاد کرده و در این زمینه به عواملی از قبیل:
وحی، مکتب انبیا، عقل و اندیشه، رهنمودهای کتاب و سنت و... اشاره میکند و در نهایت
به این نتیجه دست مییابد که اصلاحات، از جمله مسائلی است که زندگی بشری نمیتواند
بدون آن ارائه حیات دهد، و این
پدیده حساس در یک جامعه اسلامی نیز در سایه یک فرهنگ راستین اسلامی تحققپذیر خواهد
بود.
خلاصه ماشینی:
"6ـ قناعت قناعت پیشگی و خود را تحت کنترل درآوردن، مایه تربیت و اصلاح نفس است که در این باره امام نیز میفرمود: صلاح النفس قلة الطمع القناعة مال لاینفد صایب تبریزی میگوید: بر نمیآیم به رنگی هر زمان چون نوبهار سرو آزادم که دایم یک قبا باشد مرا 7ـ عدالت امیر مؤمنان علیهالسلام فرمود: «صلاح الرعیة العدل»: «اصلاح مردم از راه عدالت پیشگی میسر است.
» (48) برخی از شیوههای تحقق اصلاحات اصلاح جویان اگر از طریق به کارگیری عوامل اصلاحات، با رعایت شیوههای صحیح و مؤثر مربوطه دست به کار شوند، بدون شک نتیجه مطلوبتری را به دست خواهند آورد و در این باره شیوههای گوناگونی از امیر مؤمنان مورد توجه قرار گرفته و به عنوان رهنمود رفتاری ما در اختیار ما قرار خواهند گرفت که به برخی از آنها اشاره میشود: 1ـ مهربانی با مردم یکی از مهمترین شیوههای موفقیت در جامعه بویژه در باب اصلاح گری، مهربانی با مردم است امام امیرالمؤمنین علیهالسلام فرمود: «وأشعر قلبک الرحمة للرعیة، و المحبة لهم، واللطف بهم» (49) : «مهربانی با مردم را پوشش دل خویش قرار ده، و با همه دوست و مهربان باش.
امام در نامه خود به مالک اشتر فرمود: «و تفقد امر الخراج بما یصلح اهله، فان فی صلاحه و صلاحهم صلاحا لمن سوا هم الابهم، ولا صلاح لمن سواء هم» (55) : «مالیات و بیت المال را به گونهای وارسی کن که، صلاح مالیات دهندگان باشد، زیرا بهبودی مالیات و مالیات دهندگان، عامل اصلاح امور دیگر اقشار جامعه میباشد و تا امور مالیات دهندگان اصلاح نشود، کار دیگران نیز سامان نخواهد گرفت زیرا؛ همه مردم نان خور مالیات و مالیات دهندگانند."