چکیده:
موضوع این میزگرد نقد و بررسی کتاب «معمای هویدا» نوشته دکتر عباس میلانی است. کتاب مذکور ابتدا توسط دکتر
عبدالرضا هوشنگ مهدوی، با عنوان «ابوالهول ایرانی» ترجمه شد که مورد اعتراض آقای میلانی قرار گرفت. سپس
ایشان با اهتمام مجدد به ترجمه این کتاب پرداختند که به چاپ سیزدهم رسید و پیرامون آن نیز بحثهای فراوانی
مطرح شد و اینک باشگاه رادیویی جوان به منظور بررسی کتاب مورد نظر با همراهی باشگاه گفتمان انقلاب اسلامی
ستاد دهه فجر و نیز مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، اهتمام به برگزاری یک میزگرد علمی در این راستا نمودهاند.
بنابراین، میزگرد نقد کتاب «معمای هویدا» با حضور آقایان دکتر غلامرضا وطندوست (عضو هیأت علمی گروه تاریخ
دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شیراز)، موسی حقانی و سید مصطفی تقوی مقدم (از محققان مؤسسه
مطالعات تاریخ معاصر ایران) برگزار گردید که دیدگاههای خود را پیرامون معایب و محاسن این کتاب بیان نمودند.
به گفته ناقدان این کتاب، علت و انگیزه بحث راجع به «معمای هویدا»، وجود تناقضات و اشتباهاتی است که در
متن این نوشته به چشم میخورد؛ البته اساتید با اشاره به نکات مثبت و معرفی صوری کتاب، در خصوص تعارضات
محتوایی آن نیز مطالبی ایراد نموده، و از حیث مسائل تاریخی و تاریخ نگاری ایراداتی وارد ساختهاند بدین مضمون که
در نقاط مختلف کتاب ناهماهنگیهایی به لحاظ واقعبینی تاریخ مشهود است. چه بهتر که مخاطبان گرامی برای آگاهی
بیشتر از پیام کتاب و اشکالات و محسنات آن این نقد را مورد امعان نظر قرار دهند.
خلاصه ماشینی:
"مثلا میگوید: همه عمر به غیبت، دلبستگی فراوان داشته است و ارتباط او با زنان هم در این فصل به شکلی مطرح گردیده که در شناخت هویدا و بعد تصویری که آقای میلانی به ما میدهد خیلی متفاوت است، یعنی وقتی میگوید: فرهیختهترین فرد رژیم پهلوی؛ در ذهن آدم یک تصویر مثبتی از ایشان نقش میبندد، ولی شما در این جا میبینید که این فرهیختهترین فرد، از لحاظ اخلاقی آلوده است و از لحاظ فکری نیز اصلا تعلق خاطری به کشور و فرهنگ خودش ندارد و شیفته غرب است، که حالا انواع و اقسام آلودگیهایش را میتوانیم در همین فصل مشاهده کنیم.
واضح است که لزوما خود نخست وزیر نباید چنین کاری را انجام دهد، بلکه شخص دیگری هم میتواند، اما نخست وزیر با آن فضایی که ایجاد کرده و اقداماتی که وی انجام میدهد، ضربه نهایی را دارد میکند و چون هویدا نخست وزیر بود و نخست وزیر نیز بر اساس قانون اساسی مسئول است؛ حال اگر او در شرایطی میگوید: که شاه همه کاره بود و او مقصر است، باز هم نمیشود هویدا را مقصر ندانست آقای میلانی ناچار به اعتراف است چون مثل روز روشن است که هویدا نخست وزیر است و مسئولیت دارد و قانون اساسی نیز این مسئولیتها را بر شمرده، به همین جهت هویدا را زیر سؤال میبرد ولی، عملا پای هویدا را از خیلی چیزها بیرون میکشد."