چکیده:
بهداشت، تامین کننده سلامت، حافظ و ارتقاء دهنده آن است که برای حفظ حیات و شکوفایی عمر و بهره گیری شایسته از زندگانی ضروری میباشد. خداوند به واسطه قرآن، کسی را که خشنودی پروردگار را پیروی میکند، به راههای سلامت هدایت مینماید. اسلام بهداشت و سلامتی را نعمت و از جمله حسنات خداوند بر بندگانش معرفی کرده است؛ از اینرو، شریعت اسلامی اهتمام ویژهای برای این دو قائل شده است. با آن که هدف نزول قرآن، تربیت و هدایت انسان به سوی کمال است، برای صیانت و حفاظت انسان در ابعاد مختلف جسمی، روحی، روانی، اجتماعی، اعتقادی و فکری نیز نظریه و برنامه دارد؛ از اینرو، لازم است با به کارگیری علوم بهداشت و سلامت، فهم تخصصی عمیقتری از مفاهیم و راه کارهای حفظ و احیای سلامتی و بهداشت از منظر قرآن کریم ارائه گردد. در نوشتار حاضر، با توجه به این مهم، بیست مورد از راهکارهای قرآن کریم در زمینه بهداشت و توانبخشی استخراج و ارائه شده است.
خلاصه ماشینی:
با آن که هدف نزول قرآن، تربیت و هدایت انسان به سوی کمال است، برای صیانت و حفاظت انسان در ابعاد مختلف جسمی، روحی، روانی، اجتماعی، اعتقادی و فکری نیز نظریه و برنامه دارد؛ از اینرو، لازم است با به کارگیری علوم بهداشت و سلامت، فهم تخصصی عمیقتری از مفاهیم و راه کارهای حفظ و احیای سلامتی و بهداشت از منظر قرآن کریم ارائه گردد.
با توجه به این هدف به نظر میرسد که لازم نیست قرآن کریم جزئیات تمامی علوم را برای بشر بیان کند؛ چون انسان با عقل و درایت خویش میتواند بسیاری از مسائل تجربی و علوم را به دست آورد؛ لذا منظور از (تِبْياناً لِكُلِّ شَيْءٍ( (نحل/89) بودن قرآن بیان تمام جزئیات نیست؛ بنابراین، هر آنچه در راستای هدایت و تکامل تمام و همه جانبه بشر مورد نیاز میباشد؛ از قبیل علوم تجربی، طب، ذکر بعضی از مسائل بهداشتی، سلامتی و پیشگیری، در قرآن گاه اجمالی و گاه غیرمستقیم بیان شده است.
از سوی دیگر، آیاتی که درخصوص بهداشت و پیشگیری از بیماریهای جسمی، روحی، روانی و اختلالات اجتماعی مطرح شده، با علوم روز منطبق و همخوان بوده و علاوه بر آن میتواند پرده از بسیاری از ابهامات بشری با نظریه پردازیهای علمی بردارد؛ پس تعارضی میان قرآن و علوم روز وجود ندارد؛ چون قرآن، وحی الهی و معجزة جاویدان خداوند به پیامبر اکرم( است و ممکن نیست علوم بیپایه را در خود جای دهد: (لا يَأْتيهِ الْباطِلُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ لا مِنْ خَلْفِهِ( (فصلت/42)؛ «هیچ باطلی، نه از پیش رو و نه از پشت سر، به سوی آن نمیآید» (رضایی، بررسی شبهات قرآن و فرهنگ زمانه، 1383: 22).