چکیده:
اثرات گسترده و همه جانبهی فرهنگ و وسعت قلمرو آن، مورد توجه اندیشمندان و تحلیلگران سیاسی و اجتماعی،
خصوصا در زمینهی توسعه قرار گرفته است. به گونهای که در دو دههی گذشته توسعهی فرهنگی، شناخت ابعاد آن و
آسیبهای فرهنگی، عنوان بسیاری از تحقیقات و محورهای برنامهریزی بوده است.
مباحثی چون زیرساختهای فکری، نقش دولت، رسانهها، نظام آموزشی و تربیتی، همچنین شناخت آسیبهایی
چون تک بعدی بودن توسعه، بی توجهی به ابعاد وجودی انسان، اثرات سوء سیاستهای سلطه، نادیده گرفتن
ارزشهای دینی و بی عدالتیهای اجتماعی از جمله موضوعاتی است که در قرن اخیر محور مطالعات و پژوهشهای
مراکز علمی، فرهنگی و سیاسی خواهد بود.
متأسفانه در جمهوری اسلامی به علت عدم تعادل و توازن در سیاستگزاریها و برنامهریزیها و اجرا، ضعف
مدیریتها و عملکردها، نفوذ جریانهای فکری و فرهنگی دشمن، توسعهی فرهنگی در تنگنا و چالشی شدید قرار
دارد که فقط تکیه بر جریانهای مردمی و عزم جدی مقامات در دستگاههای نظام قادر به تغییر وضعیت میباشد.
خلاصه ماشینی:
"به وجود آمدن چنین حکومت و اجتماعی، نیازمند انسانی آگاه و مؤمن (نقش علم و ایمان) و شرایطی که برای رشد و تعالی انسان و جامعه، از طریق فعالیتهای علمی، توسعهی فرهنگی، اخلاقی، سیاسی و اقتصادی که توازن، تعادل، پایداری و همه جانبه بودن از ارکان و اصول ثابت آن میباشد.
سؤالهای اساسی مطرح این است که آیا دولت مسئولیتی در قبال دین، توسعهی فرهنگی و ارزشهای دینی دارد؟ آیا دولت فقط در قبال مسائل امنیتی و دفاعی، اقتصادی و مالی، سیاست خارجی و امور قضایی مسئولیت دارد؟ آیا دولت نسبت به اسلام و وضع مسلمانان در جهان مسئولیتی دارد؟ پاسخ به سؤالهای فوق در واقع پایهی نقد عملکرد جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با توسعهی فرهنگی و تحقق اهداف کلان حکومت دینی است.
به این ترتیب، امام علی علیهالسلام در عبارات کوتاه اصل راهبردی توسعهی فرهنگی در حکومت دینی را ترسیم و آنها را با اصول مدیریتی همراه و مکمل قرار دادهاند تا پیوند کامل امت و امام حفظ شود، و خطوط سیاستها و برنامههای حکومت دینی را مشخص کردهاند که عبارتند از: 1ـ نظارت بر عقاید و رفتارها وجود جریانهای فکری و فعالیتهای گروهها و تشکلهای اجتماعی نشاندهنده پویایی و انگیزهی داشتن افراد و علاقمندی به شناخت و انتخاب مکتب و حرکتهای سیاسی و فرهنگی میباشد.
بدون مسامحه باید اعتراف کرد که در حال حاضر فاصلهی زیادی با مبنا قرار گرفتن اندیشهی دینی برای توسعهی فرهنگی و ادارهی کشور داریم، ولی از سوی دیگر ظرفیت و زمینهها و امکانات بسیاری در کشور برای رسیدن به این هدف وجود دارد."