چکیده:
مبنای نظری رسانههای دگراندیش مفهوم ضدهژمونیک گرامشی و مفهوم صنعت فرهنگ مکتب فرانکفورت است. آنها با این مفاهیم به نقد کارکرد رسانههای جمعی جریان اصلی در توزیع و تقویت افکار سرمایهداری و هژمونی سرمایهداری در جامعه میپردازند. رسانههای جریان اصلی، رسانههای ایدئولوژیک، هژمونیک و غیرانتقادی هستند که در راستای حفظ نظام سرمایهداری، تقویت پروژة جهانیشدن و امپریالیسم فرهنگی فعالیت میکنند.
رسانههای دگراندیش در مقابل رسانههای جریان اصلی تعریف میشود، هدف رسانههای دگراندیش به چالش کشیدن اشکال سرمایهداری مسلط در حوزة محصول رسانهای، ساختار رسانهای، محتوا، توزیع و دریافت رسانهای است. رسانههای دگراندیش به موضوعاتی نظیر جنبشهای اجتماعی، رویکردهای پسامارکسیستی و مطالبات سیاسی جدید میپردازد. رسانههای دگراندیش در ادبیات نظری ارتباطات و فضای رسانهای کشور شناختهشده نیست و نهادهای سیاسی و رسانهای کشور سیاست مشخصی برای کاربست آن در دیپلماسی رسانهای ندارند. پژوهش حاضر ضمن بررسی ابعاد نظری رسانههای دگراندیش رهیافتهایی برای استفاده از رسانههای دگراندیش در دیپلماسی رسانهای ارائه میدهد. رسانههای دگراندیش بهمثابة فرصتی برای نظام رسانهای کشور بهشمار میرود که میتواند از این پتانسیل بهمنظور بازنمایی خود و مدیریت افکار عمومی جوامع دیگر استفاده کند.
The theoretical basis of alternative media is the anti-hegemonic concept of (the Italian Marxist theoretician and politician Antonio) Gramsci and the concept of culture industry of the Frankfurt School. With these concepts, they criticize the function of the mass media, the main current in distribution and reinforcement of capitalistic thoughts and capitalistic hegemony in the society. The mainstream media are ideological, hegemonic and non-critical media which act to preserve the capitalistic system and strengthen globalization and cultural imperialism project. The alternative media are defined as opposed to the mainstream media. The objective of alternative media is to challenge forms of capitalism dominant in the fields of media products, media structure, as well as media content, distribution and reception. These media deal with subjects such as social movements, post-Marxist approaches and new political demands. The alternative media are not known in the theoretical literature of communication and media atmosphere of the country and Iran’s political and media institutions do not have clear policies to use them in media diplomacy. While reviewing the theoretical dimensions of alternative media, this study presents approaches to use the alternative media in media diplomacy. The alternative media are considered an opportunity for the media system of the country, which can use this potential to represent itself and to manage the public opinion of other societies
خلاصه ماشینی:
رسانههای دگراندیش بهمثابة فرصتی برای نظام رسانهای کشور بهشمار میرود که میتواند از این پتانسیل بهمنظور بازنمایی خود و مدیریت افکار عمومی جوامع دیگر استفاده کند.
در یک مفهوم کلی رسانههای خرد در برابر رسانه بزرگ قرار دارد که با توجه به کارکرد، نقش فناوری، عرصههای اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی جامعه نگرش تولیدکنندگان و مصرفکنندگان رسانه عناوین خاصی بر خود میگیرند و درصدد به چالشکشیدن رسانههای جمعی جریان اصلی هستند.
در ادبیات فارسی ارتباطات و مطالعات رسانه، رسانههای دگراندیش (Alternative Media)بانام "رسانههای جایگزین" ترجمه شدهاست که این ترجمة صرفا به رسانههای الکترونیکی اشاره میکند.
هر دو مکتب نظری مارکسیسم هگلی و فرانکفورت بر مفهوم هژمونی فرهنگی که از طریق رسانهها اعمال میشود تأکید میکنند و راه گذار از سیطره و سیادت جامعة سرمایهداری و نیز رسانههای جریان اصلی را افزایش آگاهی و شناخت مخاطبین از طریق بازنمایی مفاهیم ضدهژمونیک در فضای آزاد رسانهای و رها از سلطه میدانند.
بهطور کلی این رویکرد بر کنشگران رسانهای، نقش آنها در تولید رسانهای و قابلیتهای مشارکتی تأکید دارد، محصول رسانهای مشارکتی را برای تثبیت نظام رسانهای دموکراتیکتر لازم میدانند و در نگاه سیاسی ضد سرمایهداری است.
(Sandoval &amp; Fuchs, 2010: 146)</رجوع شود به تصویر صفحه> <رجوع شود به تصویر صفحه> از آنجا که اهداف رسانههای دگراندیش دولتی جلب مخاطبین بیرون از نظام رسانهای خود است افزایش مصرفکنندگان محتوای رسانهها برای تولیدکنندگان رسانههای دولتی یک فرصت مهمی قلمداد میشود.
رسانههای دگراندیش بهمثابة فرصتی برای نظام رسانهای کشور ما است که میتوان از این پتانسیل بهمنظور بازنمایی خود و مدیریت افکار عمومی استفاده کرد.
رسانههای دگراندیش مناسبترین رسانه برای برجستهسازی واقعیتهای سیاسی و اجتماعی جامعه در کشورهای دیگر است.