چکیده:
مقاله حاضر، تأثیر کاهش نرخ تعرفههای گمرکی بر واردات ایران از کشورهای عضو
اتحادیه اروپا و واردات آن کشورها از ایران را مطالعه میکند. محاسبات با استفاده
از کششهای قیمتی مستقیم و جانشینی واردات ایران و اتحادیه اروپا، میزان تجارت
دوجانبه و نرخ کاهش تعرفه در قالب موافقتنامه تجارت و همکاری انجام شده است.
نتایج حاکی از آن است که در صورت عملیشدن تعهدات کاهشی نرخ تعرفههای اتحادیه
اروپا بر واردات از ایران در قالب موافقتنامه تجارتو همکاری، واردات اتحادیه
اروپا از ایران
معادل71/77 میلیون دلار افزایش یابد. از این میزان افزایش واردات، 2/38 میلیون دلار
ناشی از اثر ایجاد تجارت و 51/39 میلیون دلار دیگر ناشی از اثر انحراف تجارت
برآورده شده است. همچنین، درصورت کاهش نرخ تعرفههای گمرکی ایران از متوسط 3/27
درصد در سال 2003 به نصف (65/13درصد)، برآورد میشود واردات ایران از کل اتحادیه
اروپا معادل 93/3520 میلیون دلار افزایش یابد. از این میزان افزایش واردات،
2/1615میلیون دلار آن ناشی از اثر ایجاد تجارت و 73/1905میلیون دلار دیگر ناشی از
اثر انحراف تجارت میباشد.
مقایسه میزان افزایش صادرات ایران به اتحادیهاروپا و افزایش واردات ایراناز
اتحادیه اروپا نشان میدهد، افزایش واردات ایران از اتحادیه اروپا حدود31/45 برابر
افزایش واردات اتحادیه اروپا از ایران است که از دلایل مهم آن سهم بالای تجارت
اتحادیه اروپا درجهان و با ایران و نیز جریان صادرات و واردات نامتوازن دوجانبه
بینایران و اتحادیه اروپا میباشد. بیشترین دسترسی بازار ایران به شرکای تجاری
اصلی یعنی آلمان، فرانسه، ایتالیا، انگلیس، سوئد، بلژیک، هلند، اتریشو اسپانیا
تعلق دارد.
طبقهبندی JEL:F15, F13 .
خلاصه ماشینی:
"بنابراین با در نظرگرفتن زیرنویسهای صفر و یک به ترتیب بهعنوان مقدار متغیر در حالت اولیه (زمان صفر) و مقدار آن در حالت ثانویه (زمان1)، درصد تغییر در قیمت که در رابطه شماره (3) منعکس شده، عبارت است از: (3) با بازنویسی رابطه فوق، رابطه موردنظر جهت محاسبه مقدار مطلق افزایش در واردات ناشی از تغییر در تعرفه کالاهای وارداتی ایران (یا کشورهای عضو اتحادیه)، که حاصل برقراری موافقتنامه تجاری است، میشود: (4) در واقع، با وجود کشش تقاضای واردات (کالایخاص) از شریک تجاری، مقدار واردات (کالای مزبور) از شریک تجاری در سال مبنا و نرخ تعرفه کالا قبل و بعد از برقراری موافقتنامه، محاسبه ایجاد تجارت امکانپذیر است.
برآورد اثرات کمی موافقتنامه بر واردات اتحادیه اروپا از ایران (صادرات ایران به اتحادیه اروپا) در صورت اجرای تعهدات مربوط به کاهش نرخهای تعرفه توسط اتحادیه اروپا برای واردات از ایران (صادرات ایران) در قالب موافقتنامه تجارت و همکاری (از متوسط2/4 درصد در سال 2003 به صفر درصد طی دوره اجرای موافقتنامه)، نتایج حاصل از محاسبات نشان میدهدکه واردات اتحادیه اروپا از ایران معادل 71/77 میلیون دلار افزایش مییابدکه از این میزان افزایش واردات، 2/38 میلیون دلار آن ناشی از اثر ایجاد تجارت و 51/39 میلیون دلار ناشی از اثر انحراف تجارت میباشد.
این محاسبات نشان میدهدکه به دنبال عملی شدن تعهداتکاهشی نرخهای تعرفه در قالب موافقتنامه تجارت و همکاری بین ایران و کشورهای عضو اتحادیه اروپا (از متوسط ساده 3/27 درصد در سال 2003 به نصف (65/13درصد) طی دوره اجرای موافقتنامه)، میزان واردات ایران از کل اتحادیه اروپا درحدود 93/3520 میلیون دلار افزایش یابد."