چکیده:
در پژوهش حاضر روابط علی بین نقشهای جنسیتی، تابآوری، سرسختی، درماندگی آموختهشده و هموابستگی در همسران افراد معتاد بررسی شد. طرح پژوهش توصیفی - همبستگی بود. جامعۀ آماری این پژوهش، کلیۀ همسران افراد معتاد مراجعهکننده به مراکز ترک اعتیاد در سطح شهر اصفهان بودند که 120 نفر از آنها به شیوۀ در دسترس انتخاب شدند و از آنها خواسته شد علاوه بر پرسشنامه ویژگیهای جمعیتشناختی، به پنج پرسشنامه: نقش جنسی بم (BSRI)، سرسختی روانشناختی(HI)، تابآوری کانر و دیویدسون (CD-RISC)، هموابستگی (CODI) و سبکهای اسنادی پاسخ دهند. برای تحلیل دادهها از روش تحلیل مسیر و از نرم افزارهای SPSS-17 و Amos-5 استفاده شد. یافتهها نشان داد نقشهای جنسیتی مردانه تأثیرات معناداری در ارتقاء سطح سرسختی روانشناختی و تابآوری دارد، در حالی که نقشهای جنسیتی زنانه چنین تأثیراتی را ندارد. علاوه بر آن نتایج نشاندهندۀ تأثیر معکوس نقشهای جنسیتی مردانه و تأثیر مستقیم نقشهای جنسیتی زنانه روی هموابستگی بود. شاخصهای برازش مدلیابی معادلات ساختاری، مدل کلی پژوهش را تأیید کردند و اثرات مستقیم و غیر مستقیم بین متغیرهای پژوهش تأیید شد.
خلاصه ماشینی:
واژگان کلیدی همسران افراد معتاد؛ نقش های جنسیتی ؛ هم وابستگی ؛ سرسختی ؛ تابآوری ؛ درماندگی آموخته شده *نویسنده مسئول تاریخ دریافت : ١٣٩٢/٧/٣٠ تاریخ تصویب :١٣٩٣/٦/٢٤ مقدمه و بیان مسئله اعتیاد ١(وابستگی به مواد) مهم ترین وگستردهترین نگرانی وخطـر بهداشـتی شـناخته شـده در ایـران اسـت (اختیـاری، بهـزادی و گنجـاهی ، ٢٠٠٨) کـه بـه عنـوان یـک اخـتلال مـزمن و بازگشت کننده، علاوه بـر تـأثیرات عمیـق اجتمـاعی ،روانشـناختی ،جسـمی واقتصـادی بـرای شخص مصرف کننده، فشار روانی زیادی را بر اعضای خانواده وجامعـه تحمیـل مـی کنـد.
Maddi & Kobasa با توجه به اهمیت نقش زن در خانواده وتأثیر چشـمگیر سـبک مقابلـه او بـا مشـکلات و ویژگی های روانشناختی اوبر فضای روانی حاکم به خصوص در خانواده معتـادان و از طـرف دیگر با توجه به اهمیت متغیرهای مورد بررسی در این پژوهش در شیوة مقابله همسـران افـراد معتاد با بیماری شوهرانشان، این پژوهش سعی دارد بـه ایـن سـؤال پاسـخ دهـد کـه آیـا بـین متغیرهای نقش های جنسیتی ،هم وابستگی ، سرسختی ،تابآوری و درمانـدگی آموختـه شـده در همسران افراد معتاد رابطة علی وجود دارد؟شایان ذکر است بـا توجـه بـه روش آمـاری مـورد استفاده و تعدد فرضیه های پژوهشی پیرامونپیش بینی چگونگی روابـط علـی میـان متغیرهـای مورد بررسی ، به جای بیان تفصیلی ، فرضیات پژوهش در قالب یک مدل فرضـی در نمـودار ١ ترسیم شد.