چکیده:
نظر به اهمیت بخش تعاونی و تعیین هدف 25 درصدی از اقتصاد ملی برای آن تا پایان برنامه پنجم، لزوم تبیین وضعیت بهره وری در تعاونی ها ضروری است. بر این اساس اندازه گیری شاخص های بهره وری و میزان کارایی در تعاونی های صنعتی استان یزد به همراه شناسایی عوامل تاثیر گذار بر بهره وری، هدف پژوهش است. روش مورد استفاده، توصیفی و تحلیلی بوده، جمع آوری اطلاعات نیز به روش اسنادی و پیمایشی صورت پذیرفته است. از بین 130 کارگاه تعاونی صنعتی استان در زمان آمارگیری، تعداد 30 کارگاه غیرفعال و از بین بقیه 31 نمونه تصادفی انتخاب و مورد بررسی قرار گرفته اند. نتایج نشان می دهد، تعداد معدودی از تعاونی های مورد بررسی ضمن اینکه دارای شدت کاربری بزرگ تر از یک بوده و از سطح بهره وری بالاتری برخوردارند، دارای کارایی واحد نیز هستند. این وضعیت می تواند بیانگر وجود مزیت های نسبی استان در تولید محصولات فلزی، منسوجات و مواد غذایی و آشامیدنی باشد. توجه به عوامل درونی موثر بر بهره وری از جمله آموزش مستمر نیروی کار، مسائل رفاهی کارکنان، استفاده از تدابیر مهندسی صنایع، نظرات کارکنان، ایجاد واحدهای تحقیق و توسعه و استفاده از تکنولوژی های بهتر، می تواند به ارتقای بهره وری در این حوزه کمک کند.
Due to the importance of cooperative sector in Iran's economy and reaching to %25 share in national economy in 2015، as a target set by the General Policies of the Islamic Republic of Iran ، makes it necessary to analyze the current situation of productivity particularly labor productivity in the Iran's Cooperative Sector. Since Industrial Cooperatives are the most important cooperatives and because of data availability from one hand، and importance of Yazd in terms of cooperation from a historical point of view on the other hand، preset study is devoted to analyze productivity and efficiency of the industrial cooperatives in this province. The main objective of this paper is recognition of the leading and most advantageous industrial cooperatives of the province by considering productivity indices and identifying important factors may have affect on their productivity. Methodology of the research composed of descriptive، survey and field study by using relevant library documents and applying a detailed questionnaire which is provided specifically for this study. The results of the study indicate that among different cooperatives under consideration just a small number of them have a Labor Intensity Index greater than 1 and enjoying a relatively higher level of productivity. This probably indicates a relative advantage of investment in activities such as Metal Product، textile and food industries. Result of the study show that there is a large difference in the industrial cooperatives productivity، even in similar field of activity. Also there exists a lower level of average productivity in provincial cooperatives in comparison to overall productivity in country level. Based on the findings، the main reason for low level of productivity in industrial cooperatives of the province is the low level of awareness and doesn’t pay attention to the factor share affect on rising productivity. For improvement of productivity in cooperatives، continuous education and training، paying attention to welfare issues، using advanced models of workers participation، establishing R&D units in cooperatives are suggested.
خلاصه ماشینی:
با این اوصاف مقاله حاضر با هدف کلی اندازهگیری سطح بهرهوری (با تاکید بر بهرهوری نیروی کار) و کارایی در کارگاههای تعاونی صنعتی استان یزد و تعیین تعاونیهای صنعتی پیشرو و مزیتدار در این زمینه و همچنین بررسی عوامل موثر بر سطح بهرهوری از نگاه نیروی انسانی این تعاونیها با توجه به اهداف فرعی زیر تهیه شده است: 1- اندازهگیری میزان بهرهوری و شاخص شدت کاربری در کارگاههای تعاونی صنعتی استان یزد و مقایسه آن با واحدهای مشابه در سطح کشور 2- مقایسه میزان بهرهوری و شاخص شدت کاربری در فعالیتهای مختلف صنعتی در تعاونیهای صنعتی استان 3- مقایسه کارایی تعاونیهای صنعتی استان و رتبهبندی آنها 4- شناسایی تعاونیهای صنعتی پیشرو و مزیتدار استان بر مبنای شاخصهای بهرهوری 5- بررسی دیدگاه کارکنان و مدیران کارگاههای تعاونی صنعتی استان در خصوص مسائل، مشکلات و شیوههای ارتقای بهرهوری.
بررسی میزان کارایی تعاونیهای صنعتی استان، بخش دیگری از مطالعه را تشکیل میدهد که به این منظور از روش تحلیل پوششی دادهها (DEA) استفاده شده است.
جدول 3: درجه کارایی کارگاههای تعاونی صنعتی استان یزد مبتنی بر مدل BCC رجوع شود به تصویر صفحه منبع: نتایج پژوهش نتایج روش DEA (مدل BCC خروجیمحور) نشان میدهد تعداد 15 تعاونی منتخب با توجه به ورودی و خروجیهای مورد اشاره، دارای کارایی واحد بوده که در این میان تعداد شش کارگاه مربوط به رشته فعالیت محصولات فلزی، سه کارگاه مربوط به فعالیت کاغذ و محصولات کاغذی، دو کارگاه مربوط به مواد غذایی، دو کارگاه مربوط به محصولات لاستیکی و پلاستیکی، یک کارگاه مربوط به محصولات شیمیایی و یک کارگاه نیز مربوط به تولید منسوجات است.