چکیده:
استان خراسان جنوبی جزو استان هایی است که علیرغم دارا بودن قابلیت ها و پتانسیل های گوناگون و به رغم اجرای سیاست های توسعه ای مختلف هنوز دچار توسعه نیافتگی در برخی ابعاد به ویژه در زمینه اقتصادی می باشد. عدم شناخت دقیق از بخش های اقتصادی اولویت دار استان و ظرفیت های رشد آنها موجب گردیده که سرمایه ، امکانات ، حمایت ها و سیاستگذاری های توسعه ای استان به درستی در بخش های واجد اولویت و دارای قابلیت رشد متمرکز نگردد که این موضوع موجب از دست رفتن فرصت های توسعه استان گردیده است . بنابراین ، شناخت بخش مزیت دار استان برای تمرکز اقدامات حمایتی و مدیریت بهینه منابع اقتصادی و ارتقای کارایی اقتصادی جزو مهم ترین نیازهای استان جهت دستیابی به اهداف توسعه ای آن است . در این تحقیق با استفاده از مدل های تصمیم گیری چندمعیاره (AHP) بخش های اقتصادی استان خراسان جنوبی از منظر پنج معیار کمی ارزش افزوده ، بهره وری ، مزیت نسبی ، اشتغال و مصرف واسطه و پنج معیار کیفی که عبارتند از نقش بخش موردنظر در فضای مطلوب کسب وکار، توسعه بخش تعاون و ارتقای سهم آن در اقتصاد، تامین امنیت پایدار، بهره گیری از موقعیت جغرافیاییـاقلیمی و منطقه ای استان و ایجاد و توسعه زنجیره تولید ارزش اولویت بندی گردیدند. جامعه آماری شامل تمام مدیران و کارشناسان اقتصادی استان ، خبرگان و اساتید دانشگاهی ، فعالان و کارآفرینان بخش های اقتصادی استان می باشند که با توجه به آمارهای موجود حجم تقریبی آن مشخص است و با استفاده از جدول مورگان ١٨٠ نفر به عنوان نمونه انتخاب گردیدند. نتایج تحقیق نشان می دهد بخش کشاورزی حائز اولویت بیشتری از نظر معیارهای مورد بررسی می باشد و بخش های صنعت و خدمات وبازرگانی در رتبه های بعد قرار دارند. همچنین از میان معیارهای مورد بررسی ، سه معیار فضای مطلوب کسب وکار، میزان اشتغال و تامین امنیت پایدار بیشترین نقش را در دستیابی به هدف پژوهش دارا می باشند.
خلاصه ماشینی:
در اين تحقيق با استفاده از مدل هاي تصميم گيري چندمعياره (AHP) بخش هاي اقتصادي استان خراسان جنوبي از منظر پنج معيار کمي ارزش افزوده ، بهره وري ، مزيت نسبي ، اشتغال و مصرف واسطه و پنج معيار کيفي که عبارتند از نقش بخش موردنظر در فضاي مطلوب کسب وکار، توسعه بخش تعاون و ارتقاي سهم آن در اقتصاد، تأمين امنيت پايدار، بهره گيري از موقعيت جغرافياييـاقليمي و منطقه اي استان و ايجاد و توسعه زنجيره توليد ارزش اولويت بندي گرديدند.
در سطح سوم ، با استفاده از نظر متخصصين و افراد خبره در زمينه موضوع ، پنج متغير از نوع کمي (ميزان ارزش افزوده ، اشتغال ايجاد شده ، بهره وري عوامل توليد، مزيت نسبي و مصرف واسطه هر بخش ) و پنج متغير ديگر از نوع کيفي (نقش بخش موردنظر در فضاي مطلوب کسب وکار، توسعه بخش تعاون و ارتقاي سهم آن در اقتصاد، تأمين امنيت پايدار، بهره گيري از موقعيت جغرافياييـاقليمي و منطقه اي استان و ايجاد و توسعه زنجيره توليد ارزش ) تعيين گرديدند.
درنهايت ، آخرين سطح سلسله مراتبي يعني جايگزين ها تشکيل گرديد که پنج بخش اقتصادي کشاورزي ، خدمات وبازرگاني ، حمل ونقل ، صنعت ومعدن را شامل شده و هدف از اين پژوهش تعيين بخش اولويت دار در استان خراسان جنوبي مي باشد.