چکیده:
شناخت عوامل موثر برتوسعه ورزش همگانی مثل انگیزهها و موانع مشارکت ورزشی افراد بهبرنامهریزان کمک خواهد کرد تابااتخاذتدابیرمناسب به رفع موانع بپردازند. هدف پژوهش حاضر نیز مطالعه موانع فعالیتبدنی جامعه دانشگاهی (اعضای هیئت علمی، کارکنان و دانشجویان) به منظور ارائه راهکارهای توسعه ورزش همگانی در دانشگاههای ایران بود. این پژوهش توصیفی-تحلیلی و از نوع همبستگی است که به صورت میدانی انجام شده است. جامعه آماری شامل تمامی اعضای هیئت علمی، کارکنان و دانشجویان دانشگاههای سراسری ایران بود که در نهایت، 779 نفر (233 نفر عضو هیئت علمی،224 نفر کارمند و 322 نفر دانشجو) به عنوان نمونه در این پژوهش شرکت کردند و به پرسشنامه محقق ساخته موانع فعالیت بدنی پاسخ دادند. این پرسشنامه شامل 66 گویه در مقیاس لیکرت پنج ارزشی بود که روایی صوری و محتوایی آن مورد تأیید متخصصان قرار گرفت و پایایی آن نیز در یک مطالعه راهنما و به روش آلفای کرونباخ محاسبه شد (953/0=α). از روش تحلیل عاملی اکتشافی با چرخش متعامد برای شناسایی عاملها و از روش تحلیل عاملی تأییدی برای تأیید عاملها و ارائه الگو استفاده شد. در تحلیل عاملی اکتشافی، از 66 سوال پرسشنامه موانع، 58 سؤال با داشتن بار عاملی مناسب در شش عامل سازمانی و مدیریتی، محیطی، روانشناختی، درون فردی، عدم حمایت اجتماعی و محدودیت زمانی قرار گرفتند. نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان داد عاملهای"عدم حمایت اجتماعی" و "سازمانی و مدیریتی" هر یک با بار عاملی 83/0 و 79/0 بیشترین تأثیر را در تبیین موانع مشارکت ورزشی داشتند. توجه به عوامل بازدارنده (موانع) شناسایی شده در این پژوهش و سعی در برطرف کردن آن ها میتواند زمینه مشارکت هرچه بیشتر جامعه دانشگاهی در فعالیتهای بدنی و برنامههای ورزش همگانی دانشگاه را فراهم نماید. به علاوه، در این پژوهش بر اساس عاملهای موانع، راهکارهایی برای توسعه ورزش همگانی در دانشگاهها ارائه شده است.
خلاصه ماشینی:
هر چند به نظر میرسد در ایران مطالعات زیادی در زمینه موانع مشارکت در فعالیت بدنی و ورزش انجام شده است؛ اما اغلب آن ها همچون مطالعات باقرزاده، حمایت طلب و متقی پور (1380)، کشکر و احسانی (1386)، احسانی، کوزه چیان و کشکر (1386)، غفوری (1386)، حیدری چروده (1388) و سیدعامری و محمدآلین (1391) جوامع آماری متفاوت از تحقیق حاضر داشتهاند و قطعا تعمیم یافتههای آن ها به جامعه دانشگاهی با اشکال مواجه خواهد بود.
نکته دیگری که تحقیق حاضر را از مطالعات گذشته در زمینه ورزش همگانی متمایز میکند، این است که عمده پژوهشهای گذشته فقط تعداد محدودی از موانع و عوامل بازدارنده مشارکت ورزشی را بررسی Motivator Tumusiime Perceived barriers کرده و به آن اشاره داشتهاند.
اما در این پژوهش سعی شده است با انجام مطالعات کتابخانهای گسترده و نیز مصاحبه با دانشجویان، کارکنان و اساتید فهرست نسبتا جامعی از موانع و عوامل بازدارنده مشارکت ورزشی افراد در فعالیتهای بدنی و برنامههای ورزش همگانی دانشگاه تهیه و گزارش شود.
گویههای تشکیلدهنده عامل سازمانی و مدیریتی نشاندهنده وجود مشکلات و مسائل ساختاری و سازمانی در مدیریت ورزش دانشگاهی است که بر مشارکت افراد در فعالیتهای بدنی اثرگذار هستند و با عامل ساختاری در مطالعه انجی، کودیهی و فانگ (2003)، احسانی، کوزهچیان و کشکر (1386) و کشکر و احسانی (1386) عامل مدیریتی در مطالعه آسیهل (2005)، عامل سازمانی در مطالعه Ng, Cuddihy "amp; Fung Asihel در این خصوص مسئولان ورزش با همکاری متخصصان فناوریهای نو میتوانند با ساخت برنامههای آموزش ورزش و قرار دادن این گونه برنامهها در وب سایت دانشگاهها به ترویج و آموزش ورزش همگانی برای جلب افراد اقدام کنند (24).