چکیده:
Islamic awaking is one of the most important developments in the Middle East. Regional Crises have been the order of the day in transitional societies of the Middle East and also have resulted in power struggle among various ethnics and economic groups. Developments that began in December 2010 in Tunisia gradually swept across the Arab world. Peak horizontal extension of this transformation reached after the fall of Mubarak in February 2010. We seek in this paper to study the movements in the Middle East as an Islamic awakening. The first wave of Islamic awakening was emerged in Iran in 1979. The second wave of Islamic awakening began in Tunisia in late 2010. But the third wave of such awakening emerged in Tunisia in the later part of the same year which got both analysts and politicians by surprise and this awakening spilled over other countries in the Middle East also. To explain this Islamic awakening within Middle Eastern nations the cultural and socioeconomic factors are the subjects of analysis and discussion in this work.
خلاصه ماشینی:
و) چرايي وقوع دو مينوي قيام با فرض اسلامي بودن صبغه قيام هاي خاورميانه ، اکنون اين سؤال به ذهن متبـادر مـيشـود که چرا تا چندي پيش نشاني از خيزش هاي مردمي در ميان ملل منطقه ديده نمي شد و چرا بـا شعله ور شدن آتش اعتراضات در تونس ، ناگهان شاهد انفجاري از اعتراضات عليه استبداد حـاکم 172 در کشورهاي مختلف بوديم ؟ در پاسخ بايد گفت براساس تئوري پرخاشگري ناشي از محروميت ، اگر فرد يا افراد محروم احساس کنند کـه انجـام واکـنش پرخـاش گرانـه ممکـن اسـت بـه رفـع محروميت کمک کند، آن گاه احتمال بروز پرخـاش گـري افـزايش خواهـد يافـت .
گفتار دوم : عوامل اثرگذاري در احياي بيداري اسلامي عمده انديشمندان غربي و عربي در اين مورد توافق دارنـد کـه حرکـت ملـت هـاي عربـي در تونس و مصر و کشورهاي ديگر عربي، در آغاز تحرکاتي خودجوش و مردمي و تحت تأثير عوامـل متعددي به جز دخالت هاي منطقه اي و بين المللي بوده است يعني ملت هاي عربـي از مـزدوري و ظلم ، غيراسلامي بودن حاکمان ، خفقان و موروثي بودن نظام هاي عربي خود بـه سـتوه آمدنـد و تحت تأثير اين عوامل به ويژه سياسي، اقتصادي و اجتماعي که باعث فوران اين آتـش فشـان شـد، به خيابان ها ريختند.
ايـن امـر سـبب مي شود با تمسک به مفاهيم اسلامي و جريان هاي اسلام خواهي انقلاب هايي در کشورهاي عربي نظير تونس ، مصر و ليبي روي دهد و دامنه آن به ساير کشورها نيز کشيده شود (هم اکنون ) تلاش مي شود مجموعه عوامل سياسي، اقتصادي، فرهنگي و اجتماعي زمينه ساز جنبش هاي مردمي در شکل گيري اين انقلاب ها مورد بررسي قرار گيرد (افتخاري، ١٣٩١: ٢٠٩-٢٠٨).