چکیده:
مقاله حاضر که با هدف بررسی مقایسهای مدیریت خانواده از دیدگاه علّامه طباطبائی و پارسونز تهیه شدهاست، به دنبال پاسخگویی به این سوال اصلی بود که میان آرای علّامه طباطبائی و پارسونز نسبت به مدیریتخانواده چه تشابهات و تمایزهایی وجود دارد؟ جمعآوری اطلاعات و انجام این پژوهش با روش اسنادیصورت گرفته است. این پژوهش از یکسو، دارای رویکردی میانرشتهای بین اخلاق و جامعهشناسی استو از سوی دیگر، پژوهشی علمی ـ دینی بهشمار میرود. در این مقاله ابتدا الگوهای مدیریتی در خانوادهمطرح شدهاند، سپس به دیدگاههای علّامه طباطبائی و پارسونز در خصوص مدیریت خانواده اشاره شدهاست. بر اساس دستاوردهای این پژوهش، علّامه طباطبائی در خصوص مدیریت خانواده بر تفکیک نقشها وتعقل تاکید ورزیده و پارسونز به تفکیک نقشها و اصل سازشناپذیر بودن آن اشاره کرده است. البته بیندیدگاه علّامه طباطبائی و پارسونز پنج تشابه و چهار وجه تمایز وجود دارد که در این نوشتار بدان اشاره شدهاست.
خلاصه ماشینی:
بنابراين، از گفتههاى مرحوم علّامه مىتواناستنباط كرد كه او حقوق و احكام اجتماعى را دراسلام مبتنى بر فطرت مىداند و در توضيح آن به ايننكته اشاره مىكند كه براى جامعهشناس و اهلبحث جاى شكى نيست كه وظايف اجتماعى وتكاليف اعتبارى به طبيعت منتهى مىشوند؛ چراكه ازويژگىهاى طبيعى انسان است كه او را به اجتماعنوعى رهبرى كرده باشد و هيچ زمانى نبوده كه زندگىانسان، داراى چنين اجتماعى نوعى نبوده باشد، گرچهممكن است اين اجتماع به خواست طبيعت، گرفتارمسائلى شود كه آن را از مجراى صحت و سلامتخارج كند و به سوى مجراى فساد بكشاند.
بنابراين، زندگى زن احساسگرا و زندگى مردانديشهگراست؛ و به همين خاطر، اسلام در وظايفو تكاليف عمومى و اجتماعى كه قوامش با يكى ازاين دو چيز، يعنى احساس و تعقل است، بين زن ومرد فرق گذاشته، آنچه ارتباطش به تعقل بيشتر ازاحساس است (از قبيل ولايت و قضا و جنگ) رامختص به مردان كرد، و آنچه از وظايف كه ارتباطشبيشتر با احساس است تا تعقل، مختص به زنان كرد؛مانند پرورش اولاد و تربيت او و تدبير منزل و امثالآن، آنگاه مشقت بيشتر وظايف مرد را از اين راهجبران كرده كه سهم ارث او را دو برابر سهم ارث زنقرار داد.
مديريت مرد در خانواده علّامه طباطبائى در مورد سلسلهمراتب افراد درخانواده، به پيروى از آيه «الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَىالنِّسَاء» (نساء: 34) قايل به مديريت مرد در خانوادهاست و با اشاره به نكاتى از زندگى اجتماعى وشرايط طبيعى زن و مرد، اين امر را تبيين مىكند.