چکیده:
خدمات ایمنی و آتشنشانی در زمره مهمترین خدمات شهری در مواقع آتشسوزی و حوادث دیگر برای شهروندان و ساکنان شهرمحسوب میشود. امدادرسانی به موقع در حوادثی مثل آتشسوزی خسارات جانی و مالی شهر و شهروندان را کاهش داده و از خسارات بیشتر جلوگیری میکند. شهر زابل بهدلیل شرایط خاص، به عنوان یکی از شهرهای بحرانی از نظر آتشسوزی به شمار میرود و از نظر تعداد و پراکندگی ایستگاههای آتشنشانی با کمبود روبرو است. هدف مقاله، ارزیابی وضعیت ایستگاههای آتشنشانی در سطح شهرستان زابل با روش مدل چندمعیاری جهت کاهش مخاطرات شهری است. روش تحقیق توصیفی– تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانهای، اسنادی و بررسیهای میدانی میباشد. محدوده مورد مطالعه شامل ایستگاههای تحت پوشش مراکز آتش نشانی شهر زابل است، که به تبع وضعیتهای موجود به روستاهای اطراف نیز خدمات ارائه مینماید. ایستگاهها با توجه به پنج معیار کیفی و کمی با روش TOPSIS مورد ارزیابی قرار گرفتند. دادهها و اطلاعات مربوط به ایستگاهها و همچنین ارزیابی معیارهای مختلف آن با مراجعه مستقیم به ایستگاهها و نظرخواهی از مسئولین و کارشناسان ایستگاهها و شهروندان در قالب 380 پرسشنامه جمعآوری و مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج حاصل از بکارگیری روش TOPSIS نشان میدهد؛ که ایستگاه آتشنشانی شماره یک (مرکزی، 956/0) در رتبه اول، ایستگاه شماره دو (خیابان مدرس، 257/0) و ایستگاه شماره سه (شهید باهنر، 084/0) در رتبههای بعدی قرار دارند، با توجه به تحلیلهای ارایه شده میبایست آمایش و مکانگزینی ایستگاهها مورد بازنگری قرار گیرد. خدمات ایمنی و آتش نشانی در زمره مهم ترین خدمات شهری در مواقع آتش سوزی و حوادث دیگر برای شهروندان و ساکنان شهرمحسوب می شود. امدادرسانی به موقع در حوادثی مثل آتش سوزی خسارات جانی و مالی شهر و شهروندان را کاهش داده و از خسارات بیشتر جلوگیری می کند. شهر زابل به دلیل شرایط خاص ، به عنوان یکی از شهرهای بحرانی از نظر آتش سوزی به شمار می رود و از نظر تعداد و پراکندگی ایستگاه های آتش نشانی با کمبود روبرو است . هدف مقاله ، ارزیابی وضعیت ایستگاه های آتش نشانی در سطح شهرستان زابل با روش مدل چندمعیاری جهت کاهش مخاطرات شهری است . روش تحقیق توصیفی – تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای ، اسنادی و بررسی های میدانی می باشد. محدوده مورد مطالعه شامل ایستگاه های تحت پوشش مراکز آتش نشانی شهر زابل است ، که به تبع وضعیت های موجود به روستاهای اطراف نیز خدمات ارائه می نماید. ایستگاه ها با توجه به پنج معیار کیفی و کمی با روش TOPSIS مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده ها و اطلاعات مربوط به ایستگاه ها و همچنین ارزیابی معیارهای مختلف آن با مراجعه مستقیم به ایستگاه ها و نظرخواهی از مسئولین و کارشناسان ایستگاه ها و شهروندان در قالب ٣٨٠ پرسش نامه جمع آوری و مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج حاصل از بکارگیری روش TOPSIS نشان می دهد؛ که ایستگاه آتشنشانی شماره یک (مرکزی ، ٠.٩٥٦) در رتبه اول ، ایستگاه شماره دو (خیابان مدرس ، ٠.٢٥٧) و ایستگاه شماره سه (شهید باهنر، ٠.٠٨٤) در رتبه های بعدی قرار دارند، با توجه به تحلیل های ارایه شده می بایست آمایش و مکان گزینی ایستگاه ها مورد بازنگری قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
"عمده ترین مسایل و مشکلات ساختاری بروز خطر و وقوع حوادث اعلام داشت ؛ عدم توجه به مقوله ایمنی در طر حهای توسعه شهری و نظام شهرسازی کشور وجود محلات قدیمی و بافت فرسوده اسکان های غیر رسمی و مشکلات موجود در آنها به لحاظ عدم رعایت اصول ایمنی گسترش غیر اصولی شهر در مناطق پرخطر تراکم بالای مراکز شهری عدم پیش بینی های لازم برای مواقع خطر و نیز عدم شناسایی ریسکهای موجود و مدیریت آنها تهدیدهای پنهان شبکه ها و زیرساخت های زیر بنایی نادرست در شهرها وجود کانونها و عوامل خطرزا درمحیط های شهری کمبود امکانات و تجهیزات خدمات رسانی شهری در زمینه ایمنی (نورالهی و نوذری ، ١٣٨٩،٢٧) ایستگاه های آتش نشانی به سبب دو ویژگی عمده «بعد مکانی » و «بعد زمانی » با بسیاری از نظریات مطرح علوم جغرافیایی سنخیت علمی ، محتوایی و اجرایی پیدا می نماید، از این رو، تحلیل های مکانی – فضایی بطور عام و خاص قابلیت تطبیق پذیری زیادی با موضوع ایستگاه های آتشنشانی و تصمیم گیری در خصوص مکان گزینی و تخصیص بهینه امکانات آنها دارد."