چکیده:
بررسی توزیع خدمات شهری در سالهای گذشته مورد توجه زیاد متخصصان برنامهریزی شهری قرار گرفته است. از آنجا که هدف هر دولتی برقراری عدالت در سطوح مختلف جامعه میباشد، هدف این تحقیق نیز بررسی توزیع خدمات شهری در شهر متوسط اندام مرند در استان آذربایجانشرقی میباشد. روش تحقیق این مقاله توصیفی – تحلیلی میباشد و همچنین از روش کتابخانهای و همچنین آمار سازمانها و شهرداری بمنظور جمعآوری دادههای تحقیق استفاده شده است. پژوهش حاضر، با هدف بررسی ارتباط بین پراکنش جمعیت و توزیع خدمات شهری در نواحی پنجگانه شهری مرند و ارزیابی برخورداری نواحی شهری و جمعیت آن، از خدمات شهری صورت گرفته است. در این پژوهش، برای ارزیابی نحوه پراکنش جمعیت از مدل آنتروپی نسبی و برای ارزیابی توزیع خدمات از مدلهای VIKORو TOPSIS استفاده شده است. نتایج مدل آنتروپی (0،87305) نشان میدهد که پراکنش جمعیت در نواحی شهری به صورت متناسبی صورت گرفته است، هم چنین نتایج ارزیابی توزیع خدمات شهری در نواحی شهری نشانگر آن است که ناحیه شهری 5 کمترین برخورداری از خدمات شهری و ناحیه 3 بیشترین برخورداری در دو مدل VIKORو TOPSIS را دارا میباشند. در ادامه پژوهش با استفاده از مدل اسپیرمن به ارزیابی همبستگی بین رتبه جمعیت و تاثیر آن در برخورداری از خدمات شهری پرداخته شد که نتیجه (0،6) نشان میدهد همبستگی بالایی بین رتبه جمعیتی و دسترسی به خدمات شهری وجود دارد.
خلاصه ماشینی:
"در این تحقیق به بررسی توزیع خدمات شهری با توجه به توزیع جمعیت در مناطق شهری شهر مرند میپردازیم و همچنین یک مقایسه بین نتایج بدست آمده از نحوه توزیع خدمات در بین نواحی شهری در مدلهای VIKOR و TOPSIS میباشد که میتوان با این شناخت به ارزیابی ارتباط بین پراکنش جمعیت و خدمات شهری در مرند پی برد و همبستگی و عدم همبستگی بین دو متغیر در نواحی شهری و همچنین کاستیهای هریک از نواحی، در رابطه با خدمات شهری را مشخص کرده و راهبردهایی جهت نیل به عدالت فضایی در توزیع خدمات شهری، بیان کرد.
جدول شماره ٥: محاسبه ضریب همبستگی اسپیرمن بین رتبه جمعیت و رتبه خدمات در مدل VIKOR نواحی شهری رتبه جمعیت رتبه D VIKOR D2 ناحیه ١ ٢ 0 0 2 ناحیه ٢ ١ 4 -2 3 ناحیه ٣ ٣ 4 2 1 ناحیه ٤ ٤ 0 0 4 ناحیه ٥ ٥ 0 0 5 منبع :یافته های پژوهش [به تصویر مراجعه شود] با استفاده از مدل اسپیرمن به بررسی ارتباط بین رتبه پراکنش جمعیت و رتبه توزیع خدمات در مدلهای VIKOR و TOPSIS پرداخته شده است که عدد بدست آمده برای همبستگی دو متغیر در حدود (٠،٦) است .
منابع احدنژاد، محسن ؛ زلفی، علی؛ نوروزی، محمدجواد (١٣٩٢) ارزیابی پراکنش جمعیت و توزیع خدمات در نواحی شهری با رویکرد توسعه پایدار و عدالت اجتماعی با استفاده از مدلهای VIKOR و TOPSIS، مطالعه موردی شهر زنجان، فصلنامه نگرش - های نو در جغرافیای انسانی، سال پنجم ، شماره دوم، بهار ١٣٩٢، صص : ١٨٣-١٦٩."